صدقه
صدقه عملی است مستحب که در آیات قرآن و روایات معصومین (علیهم السلام) تاکید بسیاری نسبت به آن شده و ثواب بی شماری برای آن بیان گشته است تا آنجا که فرموده اند: صدقه؛ در دنیا مانع پیشامدهای ناگوار و مرگهای ناگهانی است و در آخرت گناهان بزرگ را می زداید و حسابرسی قیامت را آسان می کند(1047).
احکام صدقه
1 - انسان باید در پرداخت صدقه قصد قربت داشته باشد؛ یعنی تنها برای رضای خدا بپردازد و از هر گونه ریا و خود نمایی بدور باشد(1048).
2 - پس گرفتن صدقه جایز نیست(1049).
3 - صدقه بر سید هم حلال است، گر چه زکات غیر سید بر آنها حرام است(1050).
4 - صدقه دادن به کافری که در حال جنگ با مسلمانان نباشد و به پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) یا امام (علیه السلام) دشنام نمی دهد، اشکال ندارد(1051).
5 - صدقه را بهتر است پنهانی بدهد، مگر آن که بخواهد دیگران هم تشویق شوند، ولی زکات بهتر است آشکارا داده شود(1052).
6 - گدایی کردن و رد کردن گدا (چیزی به او ندادن) هر دو مکروه است(1053).
هبه
هبه یا بخشش، عبارت است از خارج ساختن مالی از مالکیت خود، و بدون دریافت چیزی، به ملکیت دیگری در آوردن.
1 - مواردی که نمی توان هبه را پس گرفت:
هبه به ارحام؛ مانند پدر و مادر، فرزند در صورتی که تحویل آنان داده باشد.
هبه به غیر ارحام؛ در صورتی که آن مال باقی نباشد و مصرف کرده باشد، امام اگر هنوز آن مال باقی است پس گرفتن آن اشکال ندارد.
هبه معوضه؛ بخششی که مشروط باشد به پرداخت چیزی یا انجام کاری در مقابل آن؛ مثلاً چیزی را به کسی می بخشد به شرط آن که او هم چیزی به او بدهد(1054).
پس از تحویل دادن چیزی که بخشیده، یکی از طرفین از دنیا بروند، ورثه بخشنده نمی توانند آن را پس بگیرند(1055).
2 - زن و شوهر حکم ارحام را ندارند ولی احتیاط آن است که اگر یکی از آنها چیزی به دیگری بخشید پس نگیرد(1056).