اقسام جعاله
1 - عام: در جعاله عام، عامل معین نیست؛ مثلاً می گوید: هر کس کتاب مرا پیدا کرد 100 تومان می دهم.
2 - خاص: در جعاله خاص، عامل معین است؛ مثلاً به شخصی می گوید: اگر کتاب مرا پیدا کردی 100 تومان می دهم(954).
دو مساله:
1 - اگر جاعل پس از شروع کار توسط عامل، دست از جعاله بردارد، باید مزد همان مقدار کار او را به اندازه ای که نزد مردم ارزش دارد بپردازد(955).
2 - عامل هر زمان که بخواهد می تواند از انجام عمل صرف نظر کند و مستحق اجرتی نیست، هر چند در اثنای آن باشد، ولی اگر کار را شروع کرده باشد و با ترک آن ضرری متوجه جاعل می شود، واجب است آن را به پایان برساند(956).
سر قفلی
به پولی یا چیزی که کسی به شخص دیگری بدهد تا خانه یا دکانی را که در اجاره او است به وی واگذار کند، سرقفلی گفته می شود.
1 - شخصی که مدت اجاره اش تمام شده، اگر چیزی به عنوان سرقفلی از صاحب محل دریافت کند حرام است(957).
2 - اگر محلی را از شخصی اجاره کرده و حق داشته باشد که در مدت اجاره مکان را به دیگری اجاره دهد و در این مدت اجاره محل ترقی کرده می تواند آن محل را به شخصی به همان قیمت که اجاره کرده اجاره دهد و مبلغی هم به عنوان سرقفلی دریافت کند(958).
3 - اگر شخصی محلی را اجاره کند و با صاحبش شرط کند که مثلاً تا 20 سال اجاره محل را بالا نبرد و باز با او شرط کند که اگر محل را به دیگری اجاره دهد همین نحو عمل کند و اجاره را بالا نبرد. در این صورت مستاجر اولی می تواند محل را به دیگری اجاره دهد و مبلغی به عنوان سر قفلی از او بگیرد که محل را به او تحویل دهد و سر قفلی بدن نحو حلال است و دومی به سومی و سومی به چهارمی بر حسب قرار تحویل دهد و از او به این عنوان سر قفلی بگیرد(959).