انجام مستحبّات هنگام نشاط دل
«قَالَ على(علیه السلام) إِنَّ لِلْقُلُوبِ إِقْبَالًا وَ إِدْبَاراً فَإِذَا أَقْبَلَتْ فَاحْمِلُوهَا عَلَى النَّوَافِلِ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ فَاقْتَصِرُوا بِهَا عَلَى الْفَرَائِض؛(2393) امام على(علیه السلام) : دل ها را روى آوردن و نشاط، و پشت كردن و فرارى است، پس آنگاه كه نشاط دارند آن را بر انجام مستحبّات وادارید، و آنگاه كه پشت كرده بى نشاط است، به انجام واجبات قناعت كنید.»
تأكید بر عمل به واجبات
«عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ(علیه السلام) مَنْ عَمِلَ بِمَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَیْهِ فَهُوَ مِنْ خَیْرِ النَّاسِ؛(2394) ابو حمزه ثمالى گوید: امام سجاد(علیه السلام) فرمود: هر كس به آنچه خداوند براى او واجب كرده است عمل كند او از بهترین مردم مى باشد.»
نماز شب
«عَنْ أَبِی بَكْرٍ قَالَ قَالَ لِی أَبُو جَعْفَرٍ(علیه السلام) أَتَدْرِی لِأَیِّ شَیْ ءٍ وُضِعَ التَّطَوُّعُ قُلْتُ مَا أَدْرِی جُعِلْتُ فِدَاكَ قَالَ إِنَّهُ تَطَوُّعٌ لَكُمْ وَ نَافِلَةٌ لِلْأَنْبِیَاءِ أَ وَ تَدْرِی لِمَ وُضِعَ التَّطَوُّعُ قُلْتُ لَا أَدْرِی جُعِلْتُ فِدَاكَ قَالَ لِأَنَّهُ إِنْ كَانَ فِی الْفَرِیضَةِ نُقْصَانٌ قُضِیَتِ النَّافِلَةُ عَلَى الْفَرِیضَةِ حَتَّى تَتِمَّ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى یَقُولُ لِنَبِیِّهِ(صلى الله علیه و آله) وَ مِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَك؛(2395) ابو بكر، وى مى گوید: حضرت ابوجعفر(علیه السلام) به من فرمودند: آیا مى دانى براى چه نماز تطوّع و نافله مشروع گردیده؟ عرض كردم: فدایت شوم! نمى دانم. حضرت فرمودند: این نماز تطوّع و مستحب است براى شما و فریضه زائد مى باشد براى انبیاء(علیهم السلام)؛ آیا مى دانى چرا تطوع مشروع گردید؟ عرض كردم: فدایت شوم! نمى دانم. حضرت فرمودند: براى این مشروع شده كه اگر در نمازهاى واجب نقصانى باشد، نافله بر فریضه خوانده شده و اداء مى گردد تا آن را تكمیل و تتمیم نماید، حق تعالى به نبىّ مكرّمش(صلى الله علیه و آله) مى فرماید: «وَ مِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَكَ؛ مقدارى از شب را بیدار و متهجّد باش و نماز شب، خاصّ تو است».»