شرایط قصاص قتل
1 - تساوی در دین و مذهب، هر دو پیرو یک مذهب باشند.
2 - تساوی در حریت و بندگی، هر دو حر یا هر دو برده باشند، یا قاتل برده باشد.
3 - قاتل، پدر مقتول نباشد.
4 - قاتل و مقتول عاقل باشند.
5 - قاتل، بالغ باشد.
6 - مهدور الدم نباشد؛ یعنی از طرف حاکم شرع محکوم به اعدام نشده باشد.
7 قاتل زن حامله نباشد (در زمان حاملگی قصاص نمی شود)(1243).
چگونگی قصاص قتل
وقتی که نزد حاکم، قاتل بودن شخصی ثابت شد، از ورثه مقتول خواسته می شود که او را عفو یا در خواست قصاص کنند. اگر راضی به عفو نشدند می توانند قاتل را بکشند، ولی اگر مقتول زن و قاتل مرد باشد، در صورت قصاص باید ورثه مقتول نصف دیه مرد را به ورثه او بپردازد، چون دیه مرد دو برابر دیه زن است، و اگر قاتلان متعدد باشند و بخواهند همه را قصاص کنند، باید دیه افراد اضافه بر مقتول را به ورثه قاتلین بپردازند(1244).
شرایط قصاص عضو
1 - تساوی در دین و مذهب.
2 - تساوی در حریت و بندگی.
3 - تساوی در سلامت، عضو سالم در مقابل عضو معیوب قصاص نمی شود، ولی عضو معیوب در مقابل عضو سالم قصاص می شود.
4 - تساوی در طول و عرض و عمق در جراحات، در قصاص جراحات، باید قصاص از نظر طول و عرض و عمق با جنایت مساوی باشد.
5 - تساوی اعضا در محل (دست راست برای دست راست و دست چپ برای دست چپ).
6 - تساوی در ابزار جنایت (وسیله ای که با آن جنایت کرده است).
7 - تساوی در عقل (هر دو عاقل باشند).
8 - جنایتکار بالغ باشد.
9 - جانی پدر مجنی علیه نباشد.
10 - محکوم به قصاص، زن حامله نباشد.
11 - گرمی و سردی هوا موجب سرایت زخم یا موجب آزاری اضافه بر قصاص نشود(1245).