هبه
هبه یا بخشش، عبارت است از خارج ساختن مالی از مالکیت خود، و بدون دریافت چیزی، به ملکیت دیگری در آوردن.
1 - مواردی که نمی توان هبه را پس گرفت:
هبه به ارحام؛ مانند پدر و مادر، فرزند در صورتی که تحویل آنان داده باشد.
هبه به غیر ارحام؛ در صورتی که آن مال باقی نباشد و مصرف کرده باشد، امام اگر هنوز آن مال باقی است پس گرفتن آن اشکال ندارد.
هبه معوضه؛ بخششی که مشروط باشد به پرداخت چیزی یا انجام کاری در مقابل آن؛ مثلاً چیزی را به کسی می بخشد به شرط آن که او هم چیزی به او بدهد(1054).
پس از تحویل دادن چیزی که بخشیده، یکی از طرفین از دنیا بروند، ورثه بخشنده نمی توانند آن را پس بگیرند(1055).
2 - زن و شوهر حکم ارحام را ندارند ولی احتیاط آن است که اگر یکی از آنها چیزی به دیگری بخشید پس نگیرد(1056).
صلح
انسان می تواند تمام یا مقداری از اموال یا منافع اموال خود را در مقابل چیز کمتری یا بدون عوض، به دیگری واگذار کند یاطلبی که دارد، نگیرد. به این واگذاری یا اسقاط دین صلح گفته می شود.
1 - صلح، خود یک قرار داد مستقل است و احکام سایر قرار دادها در آن جاری نیست، پس خیار بیع و حق شفعه در آن ثابت نیست(1057).
2 - در قرار داد صلح، صیغه خاصی شرط نیست بلکه با هر لفظی که بیانگر واگذاری مال یا اسقاط دین باشد صحیح است(1058).
3 - صلح کننده باید عاقل، بالغ و مختار باشد و قصد صلح نیز داشته باشد و حاکم شرع او را از تصرف در اموالش منع نکرده باشد(1059).
4 - اگر بخواهند دو چیزی را که از یک جنس می باشد به یکدیگر صلح کنند:
وزن آنها معلوم است
1 - هر دو مساوی است: صلح صحیح است.
2 - یکی بیشتر است: صلح صحیح نیست.
وزن آنها معلوم نیست: صلح صحیح است، هر چند احتمال بدهند که وزن یکی بیشتر از دیگری است(1060).
5 - اگر دو نفر چیزی را با هم صلح کنند، با رضایت یکدیگر می توانند صلح را به هم بزنند و همچنین اگر برای یکی از آنها حق فسخ قرار داده باشند(1061).
پرسش
1 - نذر مطلق و مشروط را با ذکر مثال توضیح دهید.
2 - کفاره تخلف نذر، همان کفاره...... است.
3 - شخصی گفته است: خدا یا اگر در امتحان قبول شدم یک ماه روزه می گیرم آیا پس از قبولی، یک ماه روزه بر او واجب است، چرا؟
4 - فرق صدقه با هبه چیست؟
5 - در چه صورتی پس گرفتن هبه جایز است؟
6 - مردی همسر خود را طلاق می دهد، آیا می تواند زیورآلاتی که برایش خریده از او پس بگیرد؟
7 - اگر دو نفر دو کالای همجنس را که وزن یکی بیش از دیگری است به یکدیگر صلح کنند، چه حکمی دارد. چرا؟