فهرست کتاب


آموزش فقه

محمد حسین فلاح زاده

احکام صدقه

1 - انسان باید در پرداخت صدقه قصد قربت داشته باشد؛ یعنی تنها برای رضای خدا بپردازد و از هر گونه ریا و خود نمایی بدور باشد(1048).
2 - پس گرفتن صدقه جایز نیست(1049).
3 - صدقه بر سید هم حلال است، گر چه زکات غیر سید بر آنها حرام است(1050).
4 - صدقه دادن به کافری که در حال جنگ با مسلمانان نباشد و به پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) یا امام (علیه السلام) دشنام نمی دهد، اشکال ندارد(1051).
5 - صدقه را بهتر است پنهانی بدهد، مگر آن که بخواهد دیگران هم تشویق شوند، ولی زکات بهتر است آشکارا داده شود(1052).
6 - گدایی کردن و رد کردن گدا (چیزی به او ندادن) هر دو مکروه است(1053).

هبه

هبه یا بخشش، عبارت است از خارج ساختن مالی از مالکیت خود، و بدون دریافت چیزی، به ملکیت دیگری در آوردن.
1 - مواردی که نمی توان هبه را پس گرفت:
هبه به ارحام؛ مانند پدر و مادر، فرزند در صورتی که تحویل آنان داده باشد.
هبه به غیر ارحام؛ در صورتی که آن مال باقی نباشد و مصرف کرده باشد، امام اگر هنوز آن مال باقی است پس گرفتن آن اشکال ندارد.
هبه معوضه؛ بخششی که مشروط باشد به پرداخت چیزی یا انجام کاری در مقابل آن؛ مثلاً چیزی را به کسی می بخشد به شرط آن که او هم چیزی به او بدهد(1054).
پس از تحویل دادن چیزی که بخشیده، یکی از طرفین از دنیا بروند، ورثه بخشنده نمی توانند آن را پس بگیرند(1055).
2 - زن و شوهر حکم ارحام را ندارند ولی احتیاط آن است که اگر یکی از آنها چیزی به دیگری بخشید پس نگیرد(1056).

صلح

انسان می تواند تمام یا مقداری از اموال یا منافع اموال خود را در مقابل چیز کمتری یا بدون عوض، به دیگری واگذار کند یاطلبی که دارد، نگیرد. به این واگذاری یا اسقاط دین صلح گفته می شود.
1 - صلح، خود یک قرار داد مستقل است و احکام سایر قرار دادها در آن جاری نیست، پس خیار بیع و حق شفعه در آن ثابت نیست(1057).
2 - در قرار داد صلح، صیغه خاصی شرط نیست بلکه با هر لفظی که بیانگر واگذاری مال یا اسقاط دین باشد صحیح است(1058).
3 - صلح کننده باید عاقل، بالغ و مختار باشد و قصد صلح نیز داشته باشد و حاکم شرع او را از تصرف در اموالش منع نکرده باشد(1059).
4 - اگر بخواهند دو چیزی را که از یک جنس می باشد به یکدیگر صلح کنند:
وزن آنها معلوم است
1 - هر دو مساوی است: صلح صحیح است.
2 - یکی بیشتر است: صلح صحیح نیست.
وزن آنها معلوم نیست: صلح صحیح است، هر چند احتمال بدهند که وزن یکی بیشتر از دیگری است(1060).
5 - اگر دو نفر چیزی را با هم صلح کنند، با رضایت یکدیگر می توانند صلح را به هم بزنند و همچنین اگر برای یکی از آنها حق فسخ قرار داده باشند(1061).