فهرست کتاب


آموزش فقه

محمد حسین فلاح زاده

مساقات

مساقات قراردادی است اقتصادی میان صاحب باغ و باغبان که در مدت معینی به آبیاری و تربیت درختان بپردازد و مطابق قرار داد، سهمی از میوه ها به باغبان داده شود.

شرایط مساقات

مورد مساقات باید معین باشد.
مورد مساقات، زمین بدون درخت نباشد.
درختان نیز از نوع تنه دار باشد؛ مانند بوته خیار و هندوانه نباشد.
درخت میوه باشد؛ مانند درختان بید و صنوبر و کاج و سپیدار نباشد، مگر درختانی که از گل یا برگ آنها استفاده می کنند، مانند درخت سدر و کافور.
مدت مساقات معلوم ندهند.
میوه را سهم یک نفر قرار ندهند.
سهم هر کدام معین باشد.
سهم آنها، به نوع مشاع باشد؛ مثلاً یک بر روی دو، یک بر روی سه، یک بر روی چهار بنابر این اگر قرار بگذارند که باغبان آبیاری کند و در پایان یک تن میوه بگیرد، این قرارداد مساقات نیست.

چند مساله

1 - در قرار داد مساقات می توان مدت آن را تا پایان رسیدن میوه ها قرار داد، در صورتی که زمان شروع آن (ابتدای مساقات) مشخص باشد.
2 - قرار داد مساقات به نهالهایی که تازه غرس شده و هنوز زمان میوه دادن آنها نرسیده، اشکال ندارد. به شرط آن که مدت مساقات به قدری باشد که نهال میوه دار شود.
3 - درختی که از آب باران یا رطوبت زمین استفاده می کند و به آبیاری نیازی ندارد، اگر به کارهای دیگری؛ مانند بیل زدن و کود دادن نیازمند باشد، مساقات صحیح است(1032).