اهمیت امر به معروف و نهی از منکر
در برخی از سخنان امامان معصوم (علیهم السلام) چنین آمده است:
امر به معروف نهی از منکر از مهمترین واجبات و شریفترین آنهاست(865).
واجبات دینی به سبب امر به معروف و نهی از منکر استوار می گردد(866).
اگر مردم امر به معروف و نهی از منکر را ترک کنند، برکت گرفته می شود و دعاها مستجاب نمی شود(867).
تعریف معروف و منکر
در احکام دین، به تمام واجبات و مستحبات معروف و به تمام محرمات و مکروهات منکر گفته می شود. بنابراین واداشتن افراد جامعه به انجام کارهای واجب و مستحب امر به معروف و بازداشتن آنها از کارهای حرام و مکروه نهی از منکر است.
امر به معروف و نهی از منکر، واجب کفایی است که اگر به قدر کفایت به انجام آن اقدام کنند، از دیگران ساقط می شود و اگر همه کس آن را ترک کرده باشند، چنانچه شرایط آن موجود باشد، همه آنها ترک واجب کرده اند(868).
شرایط امر ب معروف و نهی از منکر
امر به معروف و نهی از منکر با وجود برخی شرایط، واجب می باشد و در صورت نبود آن شرایط تکلیف ساقط است و آنها عبارتند از:
1 - کسی که امر یا نهی می کند، بداند آنچه را که دیگری انجام می دهد حرام است و آنچه را ترک کرده، واجب است، پس هر کسی که نمی داند این عمل که او انجام می دهد حرام است یا نه؟ جلوگیری واجب نیست.
2 - احتمال بدهد امر یا نهی او تاثیر دارد، بنابراین اگر می داند تاثیر ندارد یا شک دارد امر و نهی واجب نیست.
3 - شخص گناهکار اصرار بر ادامه کار خود داشته باشد، پس اگر معلوم شود، یا گمان کند یا احتمال صحیح بدهد گناهکار بنای ترک عمل را دارد و دوباره تکرار نمی کند و یا موفق به تکرار نمی شود، امر و نهی واجب نیست.
4 - امر و نهی، سبب ضرر جانی یا آبرویی یا ضرر مالی قابل توجه، به خودش یا نزدیکان و یاران و همراهان و یا سایر مومنان نباشد(869).