مستحبات پرداخت زکات
1 - خویشان خود را بر دیگران.
- و اهل علم و کمال را بر غیر آنان.
- و کسانی را که گدایی نمی کنند بر گدایان مقدم دارد.
2 - زکات دامها را به فقیرهایی آبرومند بدهد.
3 - زکات را آشکارا و صدقه مستحبی را پنهانی بپردازد(799).
زکات فطره
پس از پایان یافتن ماه مبارک رمضان؛ یعنی در شب عید فطر، افرادی که دارای شرایط باشند، باید زکاتی بپردازند که مقدار و مواد مصرف آن خواهد آمد. این زکات بنام زکات فطره خوانده می شود.
افرادی که در شب عید فطر دارای این شرایط باشند زکات فطره بر آنها واجب است:
1 - بالغ باشد.
2 - عاقل باشد.
3 - بنده کسی نباشد.
4 - فقیر نباشد(800).
فردی که دارای شرایط فوق باشد باید زکات خود کسانی که در مغرب شب عید فطر نان خور او هستند را بپردازد، کوچک باشند یا بزرگ، مسلمان باشند یا کفر، خرج آنان بر او واجب باشد یا نه، در شهر خود او باشند یا در شهر دیگر (یعنی حتی اگر فرزند کوچک او که نان خور اوست به مسافرت رفته باشد باید زکات او را بدهد) و همچنین مهمانی که با رضایت او پیش از غروب شب ید فطر وارد خانه اش شده باشد، باید زکات او را بدهد(801).
مقدار زکات فطره: هر نفری یک صاع که تقریباً 3 کیلو است(802).
جنس زکات فطره: گندم یا جو یا خرما یا کشمش یا برنج یا ذرت و مانند اینها(803).
وقت وجوب زکات فطره: شب عید فطر(804).
وقت پرداخت زکات فطره: از شب عید تا ظهر روز فطر و بهتر آن است که در روز عید بدهد و اگر نماز عید می خواند بنابر احتیاط واجب قبل از نماز عید بپردازد(805).
مصرف زکات فطره: همام مصرف زکات مال است، گرچه احتیاط مستحب آنست که فقط به فقرای مومن و اطفال آنها و به مساکین بدهد(806).
احکام زکات فطره
1 - کسی که مخارج سال خود و اهل و عیالش را ندارد و کسبی هم ندارد که بتواند مخارج سال خود و اهل و عیالش را بگذارند فقیر است و دادن زکات فطر بر او واجب نیست(807).
2 - فطره مهمانی که پیش از غروب شب عید فطر، بدون رضایت صاحبخانه وارد می شود در صورتی که نان خور او حساب شود، واجب است و همچنین است فطره کسی که انسان را مجبور کرده اند که خرجی او را بدهد(808).
3 - فطره مهمانی که بعد از غروب شب عید فطر وارد می شود، بر صاحبخانه واجب نیست، اگر چه پیش از غروب او را دعوت کرده باشد و در خانه او هم افطار کند(809).
4 - کسی که دیگری باید فطره او را بدهد واجب نیست فطره خود را بدهد(810).
5 - اگر فطره انسان بر کسی واجب باشد و او فطره را ندهد بر خودش واجب نمی شود(811).
6 - کسی که سید نیست نمی تواند به سید فطره بدهد، حتی اگر سیدی نان خور او باشد نمی تواند فطره او را به سید دیگر بدهد(812).
7 - فقیری که فطره به او می دهند لازم نیست عادل باشد ولی احتیاط واجب آن است که به شرابخوار و کسی که آشکارا معصیت کبیره می کند فطره ندهند(813).
8 - به کسی که فطره را در معصیت مصرف می کند نباید فطره بدهند(814).
9 - احتیاط واجب آن است که به یک فقیر بیش از مخارج سالش و کمتر از یک صاع فطره ندهند(815).
10 - اگر فطره را کنار بگذارد، نمی تواند آن را برای خودش بردارد و مالی دیگر را برای فطره بگذارد(816).
11 - اگر در محل خودش مستحق پیدا شود احتیاط واجب آنست که فطره را به جای دیگر نبرد اگر به جای دیگر ببرد و تلف شود باید عوض آن را بدهد(817).