احکام زکات
1 - مخارجی را که برای گندم، جو و انگور کرده است؛ مانند قیمت بذر، مزد کارگر و مزد تراکتور و... می تواند از حاصل کسر کند، ولی مقدار نصاب، قبل از کم کردن این مخارج محاسبه می شود و اگر قبل از کسر مخارج به حد نصاب برسد، پرداخت زکات واجب شده است ولی زکات باقیمانده را می پردازد(782).
2 - زکات دام ها در صورتی واجب می شود که:
یک سال مالک آنها باشد؛ بنابراین اگر مثلاً 100 عدد گاو را خریداری کند و پس از 9 ماه بفروشد؛ زکات واجب نیست(783).
حیوان در تمام سال بیکار باشد، بنابراین گاو یا شتری که در کار مزرعه یا حمل بار از آن استفاده می شود زکات ندارد(784).
حیوان در تمام سال از علف بیابان بچرد، پس اگر در تمام سال یا مقداری از آن، از علف چیده شده یا کاشته شده بخورد، زکات ندارد(785).
3 - زکات طلا و نقره در صورتی واجب است که به صورت سکه ای باشد که معامله با آن رواج دارد، بنابراین آنچه امروزه بانوان زیور استفاده می کنند، زکات ندارد اگر چه رواج باشد(786).
پرسش
1 - نصاب خرما و گندم چه مقدار است؟
2 - زکات 243 راس گوسفند چقدر است؟
3 - زکات گندمی که به وسیله موتور پمپ از رودخانه آبیاری شده است یک بر روی ده است یا یک بر روی بیست؟
4 - شخصی 8 سکه بهار آزادی و 5 نیم بهار دارد. محاسبه فرمایید زکات آن چقدر است؟
5 - آیا نصاب غلات، قبل از کسر مخارج محاسبه می شود یا پس از آن؟
6 - شخصی اول اردیبهشت 25 رای گوسفند خریداری می کند و اول مهر ماه همان سال هم 20 راس دیگر خریداری می کند، زمان پرداخت زکات این گوسفندان چه وقت است؟
درس (44) مصرف زکات
انما الصدقات للفقراء والمسکین العاملین علیها و المولفه قلوبهم وفی الرقاب الغارمین وفی سبیل الله وابن السبیل فریضه من الله و الله علیم حکیم.
صدقات (زکات) تنها برای فقیران، مسکینان و متصدیان جمع آوری و توزیع و کسانی که دلشان به دست آورده می شود و برای آزادی بردگان و بدهی بدهکاران و در راه خدا و در راه ماندگان می باشد، این یک واجب الهی است و خدا دانای حکیم است.
(سوره توبه، آیه 60)
مصرف زکات در هست جا است که می توان آن را در تمام یا برخی از این موارد مصرف کرد:
1 - فقیران.
2 - مسکینان، آنان که بکلی در مانده و بینوایند.
3 - کسی که از طرف امام (علیه السلام) یا نایب او مامور جمع آوری و نگهداری و توزیع زکات است (عاملین).
4 - برای الفت دادن دلها به اسلام و مسلمانان؛ مانند غیر مسلمانان که اگر به آنها کمکی بشود، به دین اسلام می گروند یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند (مولفه قلوبهم).
5 - خریداری بنده ها و آزاد کردن آنان (فی الرقاب).
6 - در راه خدا؛ یعنی در کارهایی که نفع آن به عموم می رسد و مورد رضایت خداست؛ مانند ساختن جاده، پل، مسجد (فی سبیل الله).
7 - در راه خدا؛ یعنی در کارهایی که نفع آن به عموم می رسد و مورد رضایت خداست؛ مانند ساختن جاده، پل، مسجد (فی سبیل الله).
8 - مسافری که در سفر درمانده است و خرج برگشت به وطن را ندارد، هر چند در وطن خود فقیر نباشد (ابن السبیل)(787).