شرایط اعتکاف
1 - معتکف عاقل باشد، پس اعتکاف از دیوانه صحیح نیست.
2 - نیت، با قصد قربت و اخلاص در مسجد بماند.
3 - روزه گرفتن، مدتی که در مسجد است باید روزه دار باشد، پس کسی که عمداً روزه نگیرد یا می تواند روزه بگیرد ولی روزه نگیرد اعتکاف او صحیح نیست.
4 - از سه روز کمتر نباشد، حداقل اعتکاف سه روز است ولی در زیاده حدی ندارد.
5 - در یکی از این مساجد معتکف شود:
مسجد الحرام، مسجد النبی (صلی الله علیه و آله و سلم)، مسجد کوفه، مسجد بصره و در غیر این چهار مسجد، تنها در مسجد جامع هر شهر، به قصد رجاء مانع ندارد. و در سایر مساجد جایز نیست.
6 - اجازه گرفتن از کسی که اجازه او لازم است، مثل اجازه زن از شوهر خویش در صورتی که اعتکاف موجب از بین رفتن حق او باشد (بنابر احتیاط واجب اجازه او لازم است) و اجازه فرزند از والدین، در صورتی که اعتکاف او موجب اذیت و آزار آنها باشد.
7 - ماند در مسجد و بیرون نرفتن از آن در مدت اعتکاف(767).
احکام اعتکاف
1 - نیت اعتکاف باید از اذان صبح که آغاز روزه است باشد، بنابراین کسی که دیرتر از آن وقت به مسجد برسد، آن روز نمی تواند اعتکاف را شروع کند(768).
2 - روزه در اعتکاف لازم نیست برای اعتکاف باشد، بلکه می تواند روزه ماه رمضان، قضای آن، یا روزه نذری باشد(769).
3 - قطع و رها کردن اعتکاف مستحبی، در روزهای اول و دوم جایز است ولی پس از تمام شدن دو روز، ماندن روز سوم واجب می شود و قطع اعتکاف جایز نیست(770).
4 - اگر عمداً و با اختیار از مسجد خارج شود، اعتکاف باطل می شود، هر چند جاهل به حکم باشد ولی از روی ضرورت چه ضرورت عقلی یا شرعی یا عرفی باشد خارج شن از مسجد اشکال ندارد مانند این موارد:
برای قضای حاجت (تخلی)
انجام غسل جنابت
اقامه شهادت (شهادت دادن در دادگاه)
عیادت مریض
تشییع جنازه
بدرقه مسافر
استقبال کسی که از سفر بر می گردد.
اگر به خاطر ضرورت از مسجد بیرون رود، بنابر احتیاط واجب باید نزدیکترین راه را انتخاب کند و بیش از مقدار نیاز بیرون مسجد نماند و ننشیند و زیر سایه حرکت نکند و در صورت امکان نباید زیر سایه بنشیند(771).
محرمات اعتکاف
انسان در حال اعتکاف از این کارها باید پرهیز کند:
1 - امور جنسی و شهوت آمیز؛ مانند بوسه، لمس، آمیزش
2 - استمنا (بنابر احتیاط واجب)
3 - بوییدن چیزهای خوشبو و عطریات حتی گیاهان خوشبو، همراه با لذت.
4 - خرید و فروش
5 - سایر انواع تجارت؛ مثل صلح و اجاره و غیر اینها (بنابر احتیاط واجب).
6 - جدال در امور دینی و دنیوی برای غلبه بر دیگری و اظهار فضل و برتری بر او(772).