چند قانون کلی
1 - اگر یکی از شکهای صحیح پیش آید نباید نماز را بشکند، بلکه باید مطابق وظیفه ای که گفته شد عمل کند و اگر نماز را بر هم بزند، معصیت کرده است(533).
2 - اگر یکی از شکهای صحیح پیش آید، باید مقداری فکر کند، پس اگر یقین یا گمان به یک طرف شک پیدا کرد همان طرف را بگیرد و نماز را تمام کند وگرنه به دستورهایی که گفته شده عمل کند.
3 - در شکهای صحیح باید بنا را بر بیشتر گذاشت، مگر آنکه یکی از اطراف شک، از گذشته باشد.
4 - نماز احتیاط، برای رفع کمبود احتمالی نماز است، بنابر این در شک بین 3 و 4، که احتمال کمبود، یک رکعت است، یک رکعت نماز احتیاط لازم است ولی در شک بین 2 و 4، دو رکعت نماز احتیاط لازم است.
5 - سجده سهو، در موارد احتمال زیادی سهوی است، پس در شک بین 4 و 5 بعد از سجده دوم و شک بین 5 و 6 در حالت ایستاده، سجده سهو لازم است.
6 - در مواردی که یک رکعت نماز احتیاط واجب است می توان به جای آن، دو رکعت نشسته خواند.
7 - در مواردی که دو رکعت نماز احتیاط واجب است، نمی توان به جای آن چهار رکعت نشسته خواند.
8 - اگر برای نمازگزار در حالت ایستاده، یکی از شکهای صحیح پیش آید، بجز شک 3 و 4، در بقیه موارد، باید بدون رکوع بنشیند و پس از نشستن، از هر طرف شک یک عدد کم می شود؛ مثلاً در شک بین 4 و 5 ایستاده، پس از نشستن، به شک 3 و 4 بر می گردد و همان وظیفه را باید انجام دهد(534).
پرسش
1 - اگر نمازگزار در حال تشهد شک کند، یک سجده بجا آورده یا دو سجده، تکلیف چیست؟
2 - اگر پس از ادای حرفی از یک کلمه در صحت آن شک کند تکلیف چیست؟
3 - اگر مسافر در نماز ظهر شک بین 2 و 3 برایش پیش آید وظیفه اش چیست؟
4 - حکم شک بین 4 و 5 در حالت ایستاده چیست؟
5 - حکم شک بین 2 و 3 در نماز چهار رکعتی در حال قیام پس از رکوع چیست؟
6 - در کدام یک از صورتهای شک، دو رکعت نماز احتیاط واجب می شود؟