(3) شکهایی که نماز را باطل می کند:
شک در تعداد رکعات نمازهای دو رکعتی؛ مثل نماز صبح و نماز مسافر.
شک در تعداد رکعات نماز مغرب.
شک بین یک و بیشتر از یک.
شک بین دو و بیشتر از آن، پیش از تمام شدن دو سجده.
نداند چند رکعت خوانده است.
به علاوه شک بین 2 و 5 - 3 و 6 - 4 و 6 نیز نماز را باطل می کند(531).
مساله: اگر یکی از شکهای باطل کننده برای نمازگزار پیش آید، نمی تواند نماز را به هم بزند ولی اگر بقدری فکر کند که شک پابرجا شود، به هم زدن نماز مانعی ندارد(532).
(4) شکهایی که نماز را باطل نمی کند:
اگر در نماز چهار رکعتی یکی از این شکها برای نماز گزار پیش آمد باید طبق وظیفه ای که گفته می شود عمل کند و نمازش صحیح است.
صفحه 182 نیاز به اسکن دارد.
بجز مواردی که در جدول آمده، موارد دیگری نیز هست که کمتر اتفاق می افتد و حکم آنها از آنچه بیان شده و قواعدی که خواهد آمد روشن می شود.
چند قانون کلی
1 - اگر یکی از شکهای صحیح پیش آید نباید نماز را بشکند، بلکه باید مطابق وظیفه ای که گفته شد عمل کند و اگر نماز را بر هم بزند، معصیت کرده است(533).
2 - اگر یکی از شکهای صحیح پیش آید، باید مقداری فکر کند، پس اگر یقین یا گمان به یک طرف شک پیدا کرد همان طرف را بگیرد و نماز را تمام کند وگرنه به دستورهایی که گفته شده عمل کند.
3 - در شکهای صحیح باید بنا را بر بیشتر گذاشت، مگر آنکه یکی از اطراف شک، از گذشته باشد.
4 - نماز احتیاط، برای رفع کمبود احتمالی نماز است، بنابر این در شک بین 3 و 4، که احتمال کمبود، یک رکعت است، یک رکعت نماز احتیاط لازم است ولی در شک بین 2 و 4، دو رکعت نماز احتیاط لازم است.
5 - سجده سهو، در موارد احتمال زیادی سهوی است، پس در شک بین 4 و 5 بعد از سجده دوم و شک بین 5 و 6 در حالت ایستاده، سجده سهو لازم است.
6 - در مواردی که یک رکعت نماز احتیاط واجب است می توان به جای آن، دو رکعت نشسته خواند.
7 - در مواردی که دو رکعت نماز احتیاط واجب است، نمی توان به جای آن چهار رکعت نشسته خواند.
8 - اگر برای نمازگزار در حالت ایستاده، یکی از شکهای صحیح پیش آید، بجز شک 3 و 4، در بقیه موارد، باید بدون رکوع بنشیند و پس از نشستن، از هر طرف شک یک عدد کم می شود؛ مثلاً در شک بین 4 و 5 ایستاده، پس از نشستن، به شک 3 و 4 بر می گردد و همان وظیفه را باید انجام دهد(534).