احکام قرائت
1 - در رکعت سوم و چهارم نماز حمد یا تسبیحات باید آهسته خوانده شود ولی حکم حمد و سوره در رکعت اول و دوم نماز به این شرح است(437):
صفحه 158 نیاز به اسکن دارد.
2 - اگر در جایی که باید نماز را بخواند، عمداً آهسته بخواند یا در جایی که باید آهسته بخواند، عمداً بلند بخواند، نمازش باطل است، ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مساله باشد، صحیح است(438).
3 - اگر در بین خواندن حمد و سوره بفهمد اشتباه کرده است، (مثلاً می بایست بلند بخواند ولی آهسته خوانده است) لازم نیست مقداری را که خوانده، دوباره بخواند(439).
4 - انسان باید نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند و کسی که اصلاً نمی تواند صحیح آن را یاد بگیرد، باید هر طور که می تواند بخواند و احتیاط مستحب است که نماز را به جماعت بجا آورد(440).
5 - احتیاط مستحب آن است که در نماز، وقف به حرکت و وصل به سکون ننمایند(441).
6 - اگر در نماز یکی از چهار سوره ای را که آیه سجده دارد عمداً بخواند، نمازش باطل است(442).
7 - اگر بعد از حمد مشغول خواندن سوره قل هو الله احد یا سوره قل ایها الکافرون شود، نمی تواند آن را رها کند و سوره دیگری بخواند ولی در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه اگر از روی فراموشی به جای سوره جمعه و منافقون یکی از این دو سوره را بخواند تا به نصف نرسیده می تواند آن را رها کند و سوره جمعه و منافقون را بخواند(443).
8 - اگر در نماز، غیر سوره قل هو الله احد و قل یا ایها الکافرون سوره دیگری بخواند تا به نصف نرسیده می تواند رها کند و سوره دیگری بخواند(444).
9 - اگر مقداری از سوره را فراموش کند، می تواند آن سوره را رها کند و سوره دیگری بخواند گر چه از نصف گذشته باشد یا سوره ای که می خواند قل هو الله احد یا قل یا ایها الکافرون باشد(445).
10 - اگر انسان کلمه ای را صحیح بداند؛ مثلاً کلمه عبده را در تشهد عبده می دانسته و در نماز همانطور بخواند و بعد بفهمد غلط خوانده است، لازم نیست دوباره نماز را بخواند(446).
11 - در این موارد نمازگزار نباید در رکعت اول و دوم، سوره بخواند و تنها به خواندن حمد اکتفا می کند:
وقت نماز تنگ باشد.
ناچار باشد که سوره نخواند؛ مثلاً بترسد که اگر سوره را بخواند دزد یادرنده یا چیزی دیگری به او صدمه می زند(447).
12 - در تنگی وقت باید تسبیحات اربعه را یک مرتبه بگوید(448).
13 - احتیاط واجب آن است که برای یاد دادن واجبات نماز مزد نگیرند، ولی برای مستحبات آن اشکال ندارد(449).
استفتاء
س - با توجه به اینکه تلفظ حرف ض در تجوید چند قول است، بفرمایید شما به کدام قول عمل می کنید؟ یک قول می گوید: که برخورد نوک زبان با دندان آسیا و یک قول هم می گوید: که برخورد کناره بن زبان با دندان آسیا.
ج - شناختن مخارج حروف طبق قول علماء تجوید واجب نیست، باید تلفظ هر حرف به نحوی باشد که در عرف عرب صدق کند آن حرف ادا شده(450).
جابجایی حمد و تسبیحات
1 - در دو رکعت اول، به خیال این که در دو رکعت آخر است تسبیحات بگوید:
الف: اگر پیش از رکوع بفهمد، باید حمد و سوره را بخواند و نماز صحیح است.
ب: اگر در رکوع یا پس از آن بفهمد، نماز را ادامه می دهد و صحیح است.
2 - در دو رکعت آخر:
به خیال اینکه رکعت اول است حمد بخواند، نمازش صحیح است.
می خواست حمد بخواند، تسبیحات به زبانش آمد، یا می خواست تسبیحات بخواند، حمد به زبانش آمد، باید رها کند و دوباره حمد یا تسبیحات بخواند ولی اگر عادتش خواندن چیزی بوده که به زبانش آمده و در خزانه قلبش آن را قصد داشته، می تواند همان را تمام کند و نمازش صحیح است.
عادت دارد تسبیحات بخواند ولی بدون قصد مشغول خواندن حمد می شود، باید آن را رها کند و دوباره مشغول خواندن حمد یا تسبیحات شود(451).
برای مطالعه