وظیفه کسی که جهت قبله را نمی داند
اگر انسان در موقعیتی قرار گرفته است که پس از تلاش برای پیدا کردن قبله، نتوانسته جهت آن را تشخیص دهد، به هر طرف که گمان دارد جهت قبله است نمازش را بخواند و اگر گمان هم پیدا نشد و به طور کلی قبله بر او نامعلوم باشد، چنانچه وقت دارد باید به چهار طرف نماز بخواند و اگر بدین مقدار وقت ندارد به سه طرف و با کمبود وقت به دو طرف و در کمتر از آن به طرف نماز بخواند.
در صورتی که نماز گزار بعد از نماز متوجه شد رو به قبله نبوده، اگر:
انحراف از قبله به قدری نبوده که به سمت راست یا چپ قبله نماز خوانده باشد، نمازش صحیح است.
و در صورتی که به سمت راست یا چپ قبله بوده:
- اگر در وقت نماز متوجه شود، باید نماز را اعاده کند.
- اگر پس از وقت متوجه شود، نماز خوانده شده صحیح است ولی احتیاط مستحب است که قضای آن را بجا آورد(358).
توضیح:
چنانچه به چهار طرف نماز بخواند، به یقین، یکی از آنها رو به قبله و یا با کمی انحراف از قبله خواهد بود.
و اگر به سه یا دو طرف نماز خوانده باشد و یکی از آنها رو به قبله و یا کمی با انحراف باشد، کافی است.
در صورتی که نمازگزار در بین نماز متوجه شود رو به قبله نیست، اگر:
انحراف به حد سمت راست یا چپ قبله یا پشت به قبله نباشد، باید به سمت قبله بگردد و نماز را ادامه دهد و صحیح است.
و در صورتی که انحراف به حد سمت راست یا چپ قبله با پشت به آن باشد، اگر:
- وقت نماز وسعت دارد باید این نماز را بر هم زند و دوباره شروع کند.
- وقت نماز تنگ است باید به سمت قبله برگردد و نماز را ادامه دهد و احتیاط مستحب است قضای آن را نیز بجا آورد(359).
حکم کلی
تمام نمازها باید رو به قبله انجام شود، مگر نماز مستحب که اگر رو به قبله هم نباشد صحیح است ولی اگر رو به قبله باشد، ثواب بیشتری دارد(360).