راههای تشخیص قبله
خود انسان یقین کند؛ یعنی جهت قبله را می داند.
دو نفر عادل بگویند.
کسی که از روی قاعده علمی قبله را می شناسد و مورد اطمینان است بگوید.
گمانی که از محراب مساجد و قبور مسلمین حاصل شود(356).
تابش خورشید و تعیین قبله
در دو روز از سال؛ یعنی روزهای 6 خرداد و 24 تیر، هنگام ظهر، خورشید کاملاً عمود بر کعبه می تابد و در سایر مناطق جهان می توان به کمک خورشید جهت قبله را مشخص کرد؛ یعنی اگر هنگام ظهر شرعی (به وقت مکه) رو به خورشید بایستیم، به سمت قبله قرار می گیریم و دقیق تر آن که؛ اگر در آن دو روز، هنگام ظهر (به وقت مکه) در هر جای کرده زمین شاخصی نصب کنیم، سایه آن از نوک سایه به سمت پایه شاخص، جهت قبله خواهد بود(357).
وظیفه کسی که جهت قبله را نمی داند
اگر انسان در موقعیتی قرار گرفته است که پس از تلاش برای پیدا کردن قبله، نتوانسته جهت آن را تشخیص دهد، به هر طرف که گمان دارد جهت قبله است نمازش را بخواند و اگر گمان هم پیدا نشد و به طور کلی قبله بر او نامعلوم باشد، چنانچه وقت دارد باید به چهار طرف نماز بخواند و اگر بدین مقدار وقت ندارد به سه طرف و با کمبود وقت به دو طرف و در کمتر از آن به طرف نماز بخواند.
در صورتی که نماز گزار بعد از نماز متوجه شد رو به قبله نبوده، اگر:
انحراف از قبله به قدری نبوده که به سمت راست یا چپ قبله نماز خوانده باشد، نمازش صحیح است.
و در صورتی که به سمت راست یا چپ قبله بوده:
- اگر در وقت نماز متوجه شود، باید نماز را اعاده کند.
- اگر پس از وقت متوجه شود، نماز خوانده شده صحیح است ولی احتیاط مستحب است که قضای آن را بجا آورد(358).