درس (16) طهارت (2)
از جمله مسائلی که دین اسلام به آن اهمیت فوق العاده ای داده و مقررات ویژه ای برای آن دارد، مساله طهارت و پاکیزگی بدن و محیط زندگی است. تا آنجا که یکی از شرایط قبولی برخی عبادات از جمله نماز و طواف پاکی بدن و لباس است، و بخش عمده ای از احکام شرعی نیز به این امر اختصاص یافته است.
در درس 6 گفته شد، افزون بر طهارت روح و باطن که با انجام وضو، غسل یا تیمم حاصل می شود، بدن و لباس نمازگزار باید از نجاسات (آلودگیها) پاک باشد.
لباس نماز گزار، علاوه بر طهارت، شرایط دیگری نیز دارد که در بحث لباس نمازگزار خواهد آمد.
طهارت غیر از نظافت و نجاست غیر از کثافت است. ممکن است چیزی تمیز باشد ولی از نظر احکام اسلام پاک نباشد، خواسته اسلام، هم طهارت است و هم نظافت؛ یعنی انسان باید به فکر پاکی و تمیزی خود و محیط و زندگی اش باشد و اکنون سخن درباره طهارت است:
برای پاکی از نجاسات، شناخت آنها و راه پاک کردن اشیاء نجس نیز لازم است(230).
صفحه 97 نیاز به اسکن دارد.
1 - ادرار و مدفوع انسان و تمامی حیوانهای حرام گوشت که خون جهنده دارند نجس است مثل گربه و روباه.
2 - ادرار و مدفوع حیوانهای حلال گوشت، مانند گاو و گوسفند و حیوانهایی که خون جهنده ندارند، مانند: مار و ماهی پاک است(231).
3 - بول و غایط حیوانهایی که گوشت آنها مکروه است پاک می باشد؛ مانند اسب و الاغ(232).
4 - فضله پرندگان حرام گوشت؛ مانند کلاغ نجس است(233).
احکام مردار
1 - انسان مرده هر چند تازه مرده و بدنش سر نشده باشد (بجز اجزاء بی روح او؛ مانند ناخن و مو و دندان) تمام بدنش نجس است، مگر آن که(234):
الف: شهید معرکه باشد.
ب: او را غسل داده باشند (سه غسلش تمام شده باشد).
2 - کسانی که در بمب گذاریها یا مترو دشمنان به شهادت می رسند یا افرادی که در جبهه نبرد مجروح می شوند و بیرون معرکه جان می دهند، مشمول این حکم نیستند(235).
3 - معرکه، محدوده تیررس دشمن است تا آنجایی که درگیری بین نیروهای دو طرف جریان دارد و اختصاص به خط مقدم یا وقت حمله ندارد(236).
صفحه 98 نیاز به اسکن دارد.
5 - اجزایی که در حال حیات (قبل از مردن) از بدن انسان یا حیوانی که خون جهنده دارد جدا می شود. در حکم طهارت و نجاست با اجزای مردار تفاوتی ندارد؛ یعنی اگر جزء بی روح باشد پاک است و اگر روح دار باشد نجس است(237).
6 - اگر جزئی از بدن انسان زنده قطع شود ولی به وسیله پوست به بدن متصل باشد، هر چند آن پوست بسیار نازک باشد، تا وقتی که کاملاً جدا نشده، آن عضو پاک است و حکم مردار را ندارد(238).
در موارد زیر حکم به طهارت می شود:
1 - بول و غائط حیوانی که انسان نمی داند حلال گوشت است یا حرام گوشت؛ مثلاً فضله پرنده ای که انسان نمی داند آن پرنده حلال گوشت است یا حرام گوشت(239).
2 - فضله ای که انسان نمی داند از حیوانی است که خون جهنده دارد، یا از حیوانی است که خون جهنده ندارد؛ مثلاً در غذا فضله ای می بیند و نمی داند که فضله موش است یا سوسک(240).
3 - استخوانی یافت شده که گوشت بر آن نیست و نمی دانیم از حیوان نجس العین (سگ و خوک) است یا غیر آن(241).
4 - استخوان انسانی پیدا شده و گوشت بر آن نیست و نمی دانیم از کافر است یا از مسلمان(242).
5 - پوستی که نمی دانیم از حیوان خون جهنده دار است یا از حیوانی که خون جهنده ندارد(243).