فرهنگ اقتصاد
مال را از چه راهی به دست می آوریم و در چه راهی مصرف می کنیم. اسلام می گوید باید در هر دو قسمت، مبتلا به حرام نشویم.
بعضی ها در به دست آوردن مال، حلال الهی را رعایت نمی کنند و خیال می کنند که با مصرف آن در امور خیریه و کمک به مستمندان، مستحق ثواب و پاداش هم می شوند، این یک اشتباه در برداشت از احکام الهی است.
مصرف مال در راههای حلال وقتی ثواب دارد که از راه حلال به دست آمده باشد.
مثلا اگر کسی پولش را به تاجری بدهد و بگوید ماهی فلان سود به من بده، این ربا و حرام است و با مصرف این پول نمی توان به پاداش الهی رسید.
رشوه
هدف ما از تحصیل باید خدمت به دین باشد. خدمت به جامعه هم وقتی مقدس و ارزشمند است که براساس موازین اسلام و همراه با اخلاص باشد. از همین اینک باید با مطاله قرآن و کتابهای مذهبی، ایمان خود را تقویت کنیم تا فردا که در جامعه مشغول به خدمت شویم از کم کاری ناشایست باز داریم.
حضرت علی علیه السلام به مسئولان و تمامی خدمتگزاران جامعه می فرماید:
هر مسئولی که از رسیدگی به کارهای مردم حودداری ورزد، خداوند در روز قیامت او را ناکام از خود دور خواهد ساخت، و اگر در برابر انجام وظیفه هدیه ای بگیرد، گریبانگیر او خواهد شد و اگر رشوه بگیرد، به خدا شرک ورزیده است(151)
رشوه اگر چه به عنوان هدیه، پیشکش، شیرینی و حق حساب و مانند آن باشد، حرام است.
بر رشوه گیر واجب است چیزی را که گرفته به صاحبش برگرداند.(152)
18. فریادگر حق
فرض الله... الامر بالمعروف مصلحة للعامة(153)
حضرت فاطمه علیه السلام فرمود: خدادوند امر به معروف را برای مصلحت جامعه و عامه مردم واجب کرده است.
آرام اما با متانت و وقار از خانه در آمد، زنان بنی هاشم گرد وجودش را گرفتند و به سوی مسجد روان شدند.
مسجد غلغله بود. مهاجرین و انصار از هم پیشی می گرفتند، انگار جمعیت می خواست دیوارهای مسجد را هم بشکند. تنها پاره تن رسول خدا در میان زنان بنی هاشم به مسجد رسید و در پس پرده ای که به دستور او آویخه بودند قرار گرفت.
نفسها در سینه ها حبس شده بود و یادگار رسول خدا نیز ساکت و خاموش ایستاده بود، سکوتی که یک دنیا حرف در آن بود.
فاطمه علیه السلام به اجتماع مردم می آمد و از حقایق سیاسی و اجتماعی مردم دفاع می کرد و همه این آمدنها در باشکوه ترین جلوه حیا، عفاف، وقار و متانت انجام می گرفت. رفتار و گفتار او و همه معصومان گواه این واقعیت دینی است که امر به معروف و نهی از منکر بر بانوان نیز واجب است.
البته امر به معروف و نهی از منکر واجب کفایی است. یعنی اگر گروهی به قدر کافی به این کار همت گمارند از عهده دیگران برداشته می شود.
بنابراین بهتر است بانوان در مواردی که مردان به تنهایی از عهده این واجب الهی برنمی آیند و یا مواردی که در مورد بانوان است، اقدام کنند و بکوشند که در انجام این واجب الهی خود مرتکب گناهان دیگر نشوند.