چگونه اقتدا کنیم؟
اقتدا کردن و پیوستن به نماز جماعت حالت های مختلفی دارد که با کمی دقت می توان آنها را فرا گرفت.
اگر امام جماعت رکعت اول نماز را می خواند اقتدا کردن به او تا دو صورت پیدا می کند:
الف: امام جماعت ایستاده و مشغول خواندن حمد و سوره است.
برای اقتدا کردن به او ابتدا نیت می کنیم سپس تکبیره الاحرام را با آرامش بدن می گوییم، حمد و سوره را نمی خوانیم و بقیه اعمال را همراه با او انجام می دهیم.
ب: امام جماعت در رکوع است.
برای اقتدا کردن به او ابتدا نیت می کنیم آنگاه تکبیره الاحرام را با آرامش بدن می گوییم سپس به رکوع می رویم و ذکر رکوع را نیز با آرامش می گوییم آن را یک رمعت به حساب می آوریم و بقیه نماز را همراه با امام جماعت انجام می دهیم.
اگر امام جماعت رکعت دوم نماز را می خواند باز هم اقتدا کردن به او دو صورت پیدا می کند:
الف: امام جماعت ایستاده و مشغول خواندن حمد و سوره یا قنوت است.
برای اقتدا کردن ابتدا نیت می کنیم سپس تکبیره الاحرام را با آرامش بدن می گوییم؛ اگر امام جماعت حمد و سوره را می خواند، ساکت می مانیم آنگاه قنوت را همراه با امام می خوانیم و رکوع و دو سجده را همراه با او به جای می آوریم و سپس وقتی امام، تشهد می خواند، بنابر احتیاط واجب نیم خیز می نشینیم.
(تا اینجا یک رکعت نماز خوانده ایم)
حال چنین عمل می کنیم:
اگر نماز امام جماعت دو رکعتی است برمی خیزیم و بقیه نماز را خودمان می خوانیم.
اگر نماز امام جماعت سه یا چهار رکعتی بود همراه او برمی خیزیم وقتی امام مشغول خواندن تسبیحات اربعه است، آهسته حمد و سوره و قنوت (و اگر وقت کافی نبود حمد و سوره و اگر وقت محدودتر بود فقط سوره حمد) را می خوانیم، آنگاه با امام جماعت به رکوع و سجده می رویم.
(تا اینجا یک رکعت نماز خوانده ایم)
از این جا به بعد چنین انجام می دهیم:
اگر نماز امام جماعت سه رکعتی است همراه او تشهد را می خوانیم آنگاه:
الف: اگر نماز ما دو رکعتی بود همراه با امام جماعت سلام نماز را می خوانیم و نماز را به پایان می بریم.
ب: اگر نماز ما سه یا چهار رکعتی بود برمی خیزیم و بقیه نماز را خودمان می خوانیم.
اگر نماز امام جماعت، چهار رکعتی بود، امام جماعت پس از انجام سجده برای رکعت چهارم برمی خیزد ولی ما می نشینیم و تشهد نماز را می خوانیم.
آنگاه:
الف: اگر نماز ما دو رکعتی بود، سلام نماز را هم می خوانیم و نماز را به پایان می بریم.
ب: اگر نماز ما سه یا چهار رکعتی بود برمی خیزیم، تسبیحات اربعه را مثل همیشه سه بار (و اگر وقت، کافی نبود یک بار) می خوانیم آنگاه با امام جماعت رکوع و سجود را انجام می دهیم.
(تا اینجا سه رکعت نماز خوانده ایم)
اگر نماز ما سه رکعتی بود همراه امام، تشهد و سلام را می خوانیم و نمازمان را به پایان می بریم.
اگر نماز ما چهار رکعتی بود می توانیم نیم خیز بنشینیم و پس از تمام شدن تشهد و سلام برمی خیزیم و نمازمان را ادامه می دهیم و اگر خواستیم می توانیم پس از به جا آوردن سجده بلافاصله برمی خیزیم و نمازمان را ادامه می دهیم.
ب: امام جماعت در حال انجام رکوع رکعت دوم است:
برای اقتدا به او ابتدا نیت می کنیم سپس تکبیره الاحرام را با آرامش بدن می گوییم آنگاه به رکوع می رویم، ذکر رکوع را نیز با آرامش می گوییم آن را یک رکعت به حساب می آوریم و بقیه نماز را (به همان شیوه ای که در قسمت الف گفتیم) به جا می آوریم.
اگر امام جماعت رکعت سوم و یا رکعت چهارم نماز را به جا می آورد در این جا هم اقتدا کردن به او دو صورت پیدا می کند:
الف: امام جماعت ایستاده و مشغول خواندن تسبیحات اربعه است.
برای اقتدا کردن ابتدا باید وقت را بسنجیم چنانچه برای خواندن حمد و سوره (و یا حمد تنها) وقت داریم می توانیم اقتدا کنیم ولی اگر وقت، کافی نیست بنابر احتیاط واجب باید صبر کنیم تا امام جماعت به رکوع رود آنگاه به او اقتدا کنیم.
اگر وقت کافی بود برای اقتدا کردن ابتدا نیت می کنیم سپس تکبیره الاحرام را با آرامش بدن می گوییم آنگاه حمد و سوره (و اگر وقت کم بود حمد را) آهسته می خوانیم و سپس همراه با امام جماعت به رکوع می رویم و نماز را ادامه می دهیم (ادامه نماز را می توان از آنچه که قبلا گفته شد به دست آورد و یا به توضیح المسائل مراجعه کرد.)
ب: امام جماعت در حال رکوع رکعت سوم یا چهارم است.
برای اقتدا کردن ابتدا نیت می کنیم سپس تکبره الاحرام را با آرامش بدن می گوییم آنگاه به رکوع می رویم و ذکر رکوع را با آرامش می گوییم، آن را یک رکعت به حساب می آوریم و نماز را با امام جماعت ادامه می دهیم. (کیفیت ادامه نماز مثل قسمت الف می باشد.)(123)
15. سیل رحمت
یا ایها الذین آمنوا اذا نودی للصلوه من یوم الجمعة فاسعوا الی ذکر الله و ذروا البیع ذالکم خیر لکم ان کنتم تعلمون .(124)
ای کسانی که ایمان آورده اید، چون برای نماز جمعه ندا در داده شد، به سوی ذکر خدا بشتابید، و داد و ستد را واگذارید. اگر بدانید، این برای شما بهتر است.
باز هم آسمان ابری است، باران می آید، آب در خیابان و کوچه و پس کوچه ها به راه افتاده آبها به هم می پیوندند، خاک و خاشاک را با خود می برند، دیگر در و دیوار شهر غبارروبی شده است، درختان و گلها با نشاط شده اند، پرندگان نغمه شادی سر می دهند. و بار دیگر چهره شهر زیبا و آراسته گردیده، چه خبر است؟!
باز هم روز جمعه است و این سیل خروشان امت است که به نماز جمعه می آیند، می آیند تا عظمت و شکوه اسلام را به نمایش بگذارند، خار و خاشاک شرک را از شهر بزدایند، بر چهره دشمنان سیلی بزنند، می آیند تا از اوضاع سیاسی اجتماعی کشور خود و جهان اسلام با خبر شوند و در تا در حل مشکلات آنها شریک گردند، می آیند تا راههای مقابله با دشمنان قسم خورده اسلام فرا گیرند، می آیند تا دست در دست هم دهند و بر فرق استکبار جهانی بکوبند، روز جمعه است کارهامان را رها می کنیم و به این جمعیت انبوه بپیوندیم.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود، هر کس سه جمعه پیاپی، بدون عذر در نماز جمعه شرکت نکند بر دل او مهری از نفاق (و دورویی) زده می شود.(125)
امام جمعه
1. امام جمعه از سوی ولی امر مسلمین (رهبر) منصوب می شود.(126)
2. شرایطی که درباره امام جماعت گفته شد، در امام جمعه نیز معتبر است.
3. شایسته است امام جمعه اینگونه باشد:
از اوضاع سیاسی کشور و جهان اسلام با خبر باشد.
مصالح اسلام و مسلمین را بشناسد.
شجاع باشد.
در اظهار حق و ابطال باطل صریح باشد.
از حب دنیات و ریاست پرهیز کند.(127)