احکام فراموش شده ها در نماز
با احکام نماز پیش از این آشنا شده اید. ما در اینجا به ذکر احکام فراموش شده ها بسنده می کنیم.
برای فراگیری این مطلب یادآوری این مطلب لازم است که واجب نماز یازده تا هستند که عبارتند از:
صفحه 97 کتاب
واجبات نماز:(89)
واجبات رکنی عبارتند از:
1. نیت
2. قیام
3. تکبیره الاحرام
4. رکوع
واجبات غیر رکنی عبارتند از:
1. قرائت
2. ذکر
3. تشهد
4. سلام
5. ترتیب
6. موالات
قاعده کلی
با فراگیری این قاعده کلی، می توانید تمامی مسائل این بخش را حل کنید، قاعده کلی این است که:
1. گاهی واجب رکنی را فراموش می کنیم. در اینجا دو صورت پیدا می کند:
الف: وارد رکن بعدی می شویم. در اینجا نماز باطل است.
مثلا رکوع را فراموش می کنیم و پس از رفتن به سجده متوجه می شویم.(90) ب: وارد رکن بعدی نشده ایم نماز، باطل نمی شود.
باید برگردیم واجب را به جا آوریم و نماز را ادامه دهیم.
مثلا رکوع را فراموش کردیم و روانه سجده شدیم ولی قبل از آن سر بر زمین بگذاریم متوجه شدیم، در این صورت باید برگردیم و به طور کامل بایستیم و به رکوع و سپس به سجده برویم و نمازمان صحیح است.(91)
2. گاهی واجب غیر رکنی را فراموش می کنیم. باز در اینجا دو شکل پیدا می کند:
الف: وارد رکن بعدی شده ایم اینجا نماز، صحیح است و نماز را ادامه می دهیم. مثل آن که سوره را فراموش کرده و مشغول ذکر رکوع هستیم.(92)
ب: وارد رکن بعد نشده ایم، در اینجا نیز نماز، صحیح است برمی گردیم واجب را به جا می آوریم و نماز را ادامه می دهیم.(93)
با حفظ این قاعده می توانید وظیفه نمازگزار را در حالت های زیر مشخص کنید:
1. سوره حمد را فراموش کرده و مشغول خواندن سوره توحید است.
2. تشهد را فراموش کرده و مشغول سلام دادن است.
3. دو سجده را فراموش کرده و تشهد بعد از آن را به جا می آورد.
احکام فراموش شده ها پس از نماز
اگر آنچه در نماز فراموش شده ، رکن باشد، نماز باطل است و اگر رکن نباشد، نماز صحیح است ولی اگر تشهد یا یک سجده فراموش شده است در این جا نمازگزار وقتی پس از پایان یافتن نماز یادش آمد، بدون آنکه صورت نماز را به هم بزند، آن تشهد یا یک سجده را به جا می آورد و پس از آن دو سجده سهو انجام می دهد.(94)