1. دورى از محیط و شرایط تحریك كننده به سوى گناه
براى آن كه انسان به گناه تهییج نشود و شیطان او را تحریك نكند یكى از دستورات كلى این است كه سعى كند به شرایط گناه، محل گناه و حالتهایى كه انسان را وادار به گناه مىكند نزدیك نشود و تا مىتواند از آنها فاصله بگیرد.
----------------
1. روم (30)، 10.
﴿ صفحه 182 ﴾
اگر انسان احتمال بدهد كه در راهى درهاى هولناك یا چاهى خطرناك وجود دارد كه اگر در آن بیفتد، نمىتواند خود را نجات دهد، سعى مىكند از آن موضع فاصله بگیرد. در مورد گناه نیز انسان باید از موضعى كه احتمال قوى مىدهد به گناه مبتلا شود دورى گزیند. در حالت عادى این فاصله گرفتن چندان مشكل نیست، اما اگر نزدیك شد و غضب و شهوت بر او غلبه كرد آنگاه كنترل مشكل مىشود. اگر مىبیند برخى نگاهها موجب مىشود پایش به گناه كشیده شود از آن نگاه دورى كند. اگر مىبیند برخى موسیقىها او را تحریك مىكنند و به ابتذال و گناه سوق مىدهند، براى موسیقى حریمى قرار دهد و از برخى موسیقىهاى مشكوك نیز اجتناب كند تا در دام آن موسیقىهاى تحریك كننده و حرام نیفتد.
2. دورى از شكمپرورى (پرخورى)
غالباً چیزها و حالتهایى كه انسان را به گناه وامىدارد نتیجه غلبه خواستههاى حیوانى انسان است. یكى از مایههاى قوى حیوانى در ما پرخورى و شكمپرورى است. كسانى كه مىخواهند به گناه مبتلا نشوند، باید مقدارى شكم خود را كنترل كنند. تشریع یك ماه روزه در هر سال از جانب خداى متعال بىحكمت نبوده است. در طول سال كه كاملا آزاد هستیم كمكم مهار شكم از دست ما خارج مىشود. از این رو باید برنامهاى جدّى و حساب شده وجود داشته باشد تا انسان مدتى تمرین كند و مهار شكم را در دست بگیرد. غیر از روزه، كمخورى نیز براى نیل به این امر مفید است، البته كمخورى نباید به حدى باشد كه موجب ضعف یا بیمارى شود و انسان را از عمل به تكالیف و كارهاى عادى و روزمره زندگى باز دارد.
﴿ صفحه 183 ﴾
3. دورى از دوستان ناصالح
یكى از اساسىترین و كلیدىترین كارها در مسیر حفظ و تقویت ایمان، دورى از دوستان ناباب و ناصالح است. به ویژه جوانان و نوجوانان بسیار تحت تأثیر دوستانشان هستند و به راحتى از دوست، هم بازى، همكلاسى و همسایه خود رنگ مىپذیرند. از این رو وظیفه والدین و مربیان است كه به نوجوانها توصیه كنند تا رفیق و دوست خوب انتخاب كنند. دوست در بهشتى یا جهنمى كردن انسان بسیار مؤثر است. شاید اكثریت كسانى كه به مواد مخدر و دیگر ناهنجارىهاى اجتماعى مبتلا مىشوند در اثر دوست ناباب باشد.
اینكه انسان در ابتدا سعى كند دوستى و رفاقتش را كنترل كند كار چندان مشكلى نیست. انسان تا معتاد نشده، دورى كردن از انسانهاى معتاد و دوستى با آنها كارى نسبتاً آسان است. اما اگر با رفیق بد آشنا شد و او را دوست خود گرفت، آنگاه دیگر قطع كردن این دوستى، آسان نیست. وقتى دنبال دوست بد را گرفت كمكم از او تأثیر مىپذیرد و آن دوست در تمام زوایاى شخصیتش: در طرز صحبت كردن، راه رفتن، لباس پوشیدن، لطیفه و طنز گفتن و همه رفتارهایش تأثیر مىگذارد. از این رو باید در انتخاب دوست، بسیار حساس و دقیق باشیم و از دوستى با افراد ناصالح و ناباب بپرهیزیم.
﴿ صفحه 184 ﴾
﴿ صفحه 185 ﴾