دعا در یک نگاه
این دعا همان گونه که از عنوانش پیداست، بیشتر مربوط به حال بیمارى است و اشاره مختصرى به حالت غم و اندوه و درد و رنج دارد.
درواقع امام (علیه السلام) در این دعا میان حالت صحت و بیمارى مقایسه مى کند و هر کدام را نعمتى مى شمرد. نعمت سلامتى روشن است، امّا نعمتْ بودنِ بیمارى به این دلیل است که گناهان انسان را مى شوید و نامه اعمال او را روشن مى سازد و توجّه به این امر، سبب مى شود که دربرابر بیمارى، صبور و شکیبا باشد، در عین این که سلامتى را از خدا طلب مى کند، تا بتواند به وظایف خویش عمل نماید، زیرا شرط هر کار، سلامتى است.
به تعبیر دیگر: امام (علیه السلام) به انسان درک و دید تازه اى درباره بیمارى مى دهد و دعایش این پیام را دارد که هم حالت سلامت نعمت است و هم گاهى حالت
389
بیمارى. اولى سبب طاعت پروردگار است و دومى سبب آمرزش گناهان و تطهیر نامه اعمال از سیئات.
اضافه بر این ها حالت بیمارى حالت بیدارى و آگاهى انسان است و سبب مى شود که از گناهان خود توبه کند و آینده خویش را بهتر از گذشته نماید.
390
بخش اول
1. اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ عَلَى مَا لَمْ أَزَلْ أَتَصَرَّفُ فِیهِ مِنْ سَلامَةِ بَدَنِی، وَلَکَ الْحَمْدُ عَلَى مَا أَحْدَثْتَ بِی مِنْ عِلَّةٍ فِی جَسَدِی.
2. فَمَا أَدْرِی، یَا اِلَهِی، أَیُّ الْحَالَیْنِ أَحَقُّ بِالشُّکْرِ لَکَ، وَأَیُّ الْوَقْتَیْنِ أَوْلَى بِالْحَمْدِ لَکَ.
3. أَ وَقْتُ الصِّحَّةِ الَّتِی هَنَّأْتَنِی فِیهَا طَیِّبَاتِ رِزْقِکَ، وَنَشَّطْتَنِی بِهَا لاِبْتِغَاءِ مَرْضَاتِکَ وَفَضْلِکَ، وَقَوَّیْتَنِی مَعَهَا عَلَى مَا وَفَّقْتَنِی لَهُ مِنْ طَاعَتِکَ.
4. أَمْ وَقْتُ الْعِلَّةِ الَّتِی مَحَّصْتَنِی بِهَا، وَالنِّعَمِ الَّتِی أَتْحَفْتَنِی بِهَا، تَخْفِیفاً لِمَا ثَقُلَ بِهِ عَلَیَّ ظَهْرِی مِنَ الْخَطِیئَاتِ، وَتَطْهِیراً لِمَا انْغَمَسْتُ فِیهِ مِنَ السَّیِّئَاتِ، وَتَنْبِیهاً لِتَنَاوُلِ التَّوْبَةِ، وَتَذْکِیراً لِمَحْوِ الْحَوْبَةِ بِقَدِیمِ النِّعْمَةِ.
5. وَفِی خِلالِ ذَلِکَ مَا کَتَبَ لِیَ الْکَاتِبَانِ مِنْ زَکِیِّ الاَْعْمَالِ، مَا لاَ قَلْبٌ فَکَّرَ فِیهِ، وَلاَ لِسَانٌ نَطَقَ بِهِ، وَلاَ جَارِحَةٌ تَکَلَّفَتْهُ، بَلْ اِفْضَالاً مِنْکَ عَلَیَّ، وَاِحْسَاناً مِنْ صَنِیعِکَ اِلَیَّ.
ترجمه
1. پروردگارا! حمد و سپاس براى توست، به خاطر آنچه پیوسته با آن زندگى مى کنم، از سلامت بدن، همچنین حمد و سپاس تو را مى گویم به خاطر آنچه از بیمارى ها در جسم من پدید آورده اى.
2. خداى من! نمى دانم کدام یک از این دو حالت سزاوارتر به شکر توست و کدام یک وقت شایسته تر براى حمد و ثناى تو مى باشد.
3 و 4. آیا وقت صحت و سلامتى که در آن، روزى هاى پاکیزه ات را براى من
391
گوارا ساخته اى و به من نشاط بخشیده اى تا رضا و فضل تو را طلب کنم و به من قوّت داده اى تا به طاعت تو موفق شوم، برترى دارد؛ یا وقت بیمارى ام که مرا به وسیله آن از گناهان پاک کرده اى؟ و نعمت هایى که (به سبب آن بیمارى و درد و رنج) به من هدیه فرموده اى تا آنچه بر پشت من از گناهان سنگینى مى کند، سبک شود و مرا از گناهانى که در آن غرق شده ام، پاک سازد و براى توبه به درگاهت آگاه سازد و سرانجام گناهانم را به واسطه نعمتى که از گذشته به من ارزانى داشته اى، محو سازد؟
5. خداوندا! در خلال ایام بیمارى (این نعمت را به من بخشیده اى که) نویسندگان نامه اعمال، حسنات پاکى را در نامه عمل من مى نویسند که نه در قلب من خطور کرده و نه بر زبانم جارى شده و نه اعضاى من آن را با مشقت انجام داده، بلکه به سبب تفضّل و کرم و لطف و احسانت به من مى باشد.