فهرست کتاب


عرفان اسلامی جلد دوم(شرح جامع بر صحیفه سجادیه)

آیت الله مکارم شیرازی

صحیفۀ سجادیه، گنجینه اى بى بدیل

در میان آثار گران بهایى که از امامان اهل بیت (علیهم السلام) به دست ما رسیده، صحیفه سجادیه به راستى گوهرى بى نظیر است که حقایق مربوط به زندگى سعادت بخش را در لابه لاى بحث هاى دعا منعکس فرموده است.
صحیفه سجادیه همچون چشمه آب حیات است که حیات معنوى و روحانى به انسان مى بخشد.
جالب این که در 54 دعایى که در این صحیفه امروز در دست ماست ـ واحتمالاً دعاهاى بیشترى بوده که متأسفانه براثر فشار دشمنان و سهل انگارى دوستان از میان رفته است که باید آنها را از امام زمان (ارواحنا فداه) درخواست کنیم ـ مضامینى متنوع و گران بها، و از هر چمنى گلى یا گل هایى در این باغستان سرسبز دیده مى شود.
گرچه مضمون این دعاها و عناوین آن ها کاملاً مختلف است و اکثر مسائل زندگى فردى و اجتماعى را در بر مى گیرد ولى مجموع آنها مى تواند ترسیم زنده و روشنى براى مسأله عرفان اصیل اسلامى باشد که همه در جستجوى آن هستیم، نه تنها در جستجو، بلکه تشنه آن مى باشیم.
جالب این که هر دعا به بخش هایى تقسیم مى شود که هر بخش در عین استقلال محتوایى، ارتباط نزدیکى با سایر بخش ها دارد.
13
جلد اول این شرح را با محتواى گسترده اى درباره ویژگى هاى عرفان اسلامى و نیز معرفى بخش مهمى از عرفان هاى کاذب و التقاطى و همچنین اسناد صحیفه سجادیه و آشنایى بیشتر با پدیدآورنده آن به پایان بردیم تا خوانندگان عزیز با بصیرت بیشتر بتوانند دعاهاى صحیفه را دنبال کنند.
و در این جلد که دومین مجلّد از این شرح است تفسیر دعاها را شروع کرده ایم و تعداد شش دعا تحت عناوین حمد و ثناى الهى دربرابر نعمت هاى وافرش، نعمت فوق العاده وجود پیامبر (صلی الله علیه و آله)، دعا براى اصناف فرشتگان، دعا براى پیروان انبیا و جانفشانى آنان، دعا براى همه دوستان و علاقمندان، و دعا هنگام صبح و شام شرح داده شده است، شرحى شبیه تفسیر نمونه، عمیق و روان وشرحى جمله به جمله با توجه به نکات ادبى، تاریخى، اخلاقى و اعتقادى که براى عموم مخاطبان بتواند مفید باشد.
و البته نکاتى که نیاز به شرح بیشتر داشته در پایان هر فصل به طور مستقل مطرح و توضیح داده شده است.
اى کاش همه مسلمین جهان با این دعاها و پدیدآورنده آن آشنا مى شدند و لذت مناجات و راز و نیاز با خدا را درک مى کردند و راه مستقیم و صحیح زندگى را در پرتو آن مى یافتند تا باور کنند که حقیقت اسلام در کلام ائمّه اهل بیت (علیهم السلام) مى درخشد.
درضمن لازم مى دانم از جمعى از فضلاى برجسته حوزه علمیه قم که نامشان در صفحات سابق آمده و در این مجموعه با ما همکارى نزدیک داشتند تشکر و سپاسگزارى کنم.
رمضان 1438 قمرى مطابق خرداد 1396 خورشیدى
14

دعاى اوّل

وَکَانَ مِن دُعَائِهِ (علیه السلام)
اِذَا ابْتَدَأَ بِالدُّعَاءِ بَدَأَ بِالتَّحْمِیدِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الثَّنَاءِ عَلَیْهِ، فَقَالَ:
از دعاهاى امام (علیه السلام) است
آن حضرت هنگامى که شروع به دعا مى کرد نخست به حمد و ثناى الهى مى پرداخت و مى فرمود:

دعا در یک نگاه

امام (علیه السلام) در این دعا نخست به حمد و ثناى الهى پرداخته و بخشى از صفات او را شرح مى دهد. آنگاه به آفرینش موجودات و انسان اشاره کرده و نعمت هایش را بر این انسان یکى بعد از دیگرى برمى شمرد و هر کدام را با حمد و ثناى الهى همراه مى سازد، به گونه اى که حدود بیست بار خدا را براى این نعمت هاى مختلف حمد و ثنا مى گوید و انسان را با نعمت هاى الهى که یکى از آن ها همین توفیق شکر نعمت هاى اوست آشنا مى سازد.
15
.
16