فهرست کتاب


عرفان اسلامی جلد اول(شرح جامع بر صحیفه سجادیه)

آیت الله مکارم شیرازی

فصل شانزدهم: شارحان صحیفه سجادیه

مطلع

نظر به اهمیت والایى که صحیفه سجادیه نزد علما و بزرگان ما داشته است تاکنون شرح ها و تعلیقه هاى فراوانى براى آن نوشته شده که بیان همه آن ها در این مختصر نمى گنجد ازاین رو به قسمت قابل توجهى از آن ها به ترتیب زمانى اشاره مى کنیم ولى با تأسف فراوان به علت نبودن منابع گسترده، اطلاعات ما درباره شروح صحیفه سجادیه از قرن دوم تا پنجم هجرى ناقص و نارساست به همین دلیل از قرن ششم آغاز مى کنیم.
ولى باید توجه داشت که بسیارى از این شروح که در ادامه به آن ها اشاره مى شود در دسترس عموم نیست و ممکن است تنها در گوشه اى از کتابخانه هاى معتبر باشد.

قرن ششم تا نهم

1. شرح صحیفه حلى که به صورت تعلیقه تألیف یافته و اثر شیخ ابوجعفر محمد بن منصور عجلى حلى (متوفاى 598 هجرى قمرى) است.
2. التبصرة فى شرح الصحیفة: تألیف موفق الدین ابوالعباس احمد بن یوسف بن حسن بن شیبانى موصلى (متوفاى 680) که به صورت خطى در کتابخانه مرحوم استاد سید محمد مشکات در دو جزء وجود دارد.
(441)
3. شرح صحیفه کفعمى: شیخ نقى الدین ابراهیم بن على بن الحسن (متوفى 905) موسوم به الفوائد الطریفه.
4. شرح صحیفه کرکى: شیخ محقق نورالدین ابى الحسن على بن عبدالعالى کرکى (متوفى 905 هجرى قمرى).
5. شرح صحیفه زواره اى: مولى ابوالحسن على بن الحسن مفسّر زواره اى استاد ملا فتح الله کاشانى که در سال 947 از تألیف آن فارغ شده است.
6. شرح صحیفه عاملى: به صورت تعلیقه، تألیف شیخ عزالدین حسین بن عبدالصمد حارثى، والد شیخ بهائى (متوفى 984 هـ . ق).
7. شرح صحیفه اصفهانى: مولى تاج الدین حسن بن محمد اصفهانى، والد فاضل هندى، این شرح در کتابخانه میرزا ابوالهدى کلباسى یافت مى شود (به شماره 31 مراجعه شود).
8. شرح صحیفه بلاغى نجفى: شیخ عباس بن محمدعلى بلاغى که وفات والدش در سال 1000 رخ داده است.
9. شرح صحیفه کرکى: به صورت تعلیقه، تألیف سید حسین بن حسن کرکى معروف به مجتهد، نوه دخترى آیت الله محقق کرکى (متوفى 1001 هجرى قمرى).