گروه هفتم: آیات سؤال و جواب و حشر و نشر
در قرآن مجید بحث هاى گسترده اى درباره روز قیامت و سؤال و جواب الهى و محشور شدن بندگان و حضورشان دربرابر محکمه عدل پروردگار دیده مى شود.
در یک جا مى فرماید: هنگامى که در صور دمیده شود، همه از قبرها برمى خیزند و شتابان به سوى دادگاه پروردگار مى روند؛ (وَنُفِخَ فِى الصُّورِ فَاِذا هُمْ مِنَ الاَْجْداثِ اِلى رَبِّهِمْ یَنْسِلُونَ). (397)
در جایى دیگر مى فرماید: ما ترازوهاى عدالت را در صحنه قیامت برپا مى کنیم و همه اعمال با آن سنجیده مى شود؛ (وَنَضَعُ الْمَوازینَ الْقِسْطَ لِیَوْمِ الْقِیامَةِ فَلاتُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئاً وَاِنْ کانَ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَیْنا بِها وَکَفى بِنا حاسِبینَ). (398)
(223)
در آیات دیگرى سخن از نیکوکارانى به میان آمده که نامه اعمالشان در دست راست است و بدکارانى که نامه اعمالشان در دست چپ است. (399)
همچنین سایر بحث هایى که درباره حوادث آن روز است. آیا اگر در جهان هستى یک وجود حقیقى بیش نیست چه کسانى از قبرها برمى خیزند و به سوى دادگاه الهى مى روند؟ خداوند چه کسانى را در آن دادگاه محاکمه مى کند و اعضا و جوارح چه کسانى بر ضد آن ها شهادت مى دهد؟ چه کسى نامه عملش در دست راست وچه کسى نامه عملش دردست چپ است؟آیاهمه این هاخداست؟
به خوبى ملاحظه مى کنیم که عقیده باطل وحدت شخصى وجود، سؤالات بى پاسخ فراوانى را به ویژه مربوط به آیات قرآن به دنبال دارد و از این جا مى فهمیم که این عقیده یک عقیده غیر اسلامى و وارداتى است که هیچ سنخیتى با تعلیمات قرآن ندارد.
گروه هشتم: آیات مربوط به عذاب و کیفر و جهنم
تمام کسانى که با قرآن کمى آشنا هستند مى دانند که در آیات قرآن سخن از عذاب بدکاران به ویژه عذاب جهنم به میان آمده است.
در آیه 37 سوره فاطر مى فرماید: (وَهُمْ یَصْطَرِخُونَ فیها رَبَّنا أَخْرِجْنا نَعْمَلْ صالِحاً غَیْرَ الَّذى کُنَّا نَعْمَلُ أَ وَلَمْ نُعَمِّرْکُمْ ما یَتَذَکَّرُ فیهِ مَنْ تَذَکَّرَ وَجاءَکُمُ النَّذیرُ فَذُوقُوا فَما لِلظَّالِمینَ مِنْ نَصیرٍ)؛ «آن ها در دوزخ فریاد مى زنند:«پروردگارا! ما را بیرون آور تا عمل صالحى انجام دهیم غیر از آنچه انجام مى دادیم.» به آنان گفته مى شود: آیا شما را به اندازه اى که هرکس اهل تذکّر است در آن متذکّر مى شود عمر ندادیم، و انذارکننده الهى به سراغ شما نیامد؟! اکنون بچشید که براى ستمکاران هیچ یاورى نیست!».
(324)
بر طبق اعتقاد به وحدت شخصى وجود، سؤال این است که جهنم چیست آیا عین ذات خداوند است؟ آیا دوزخیان با خداوند متحدند؟ آیا فریاد جهنمیان فریاد خداست؟ آیا آن ها که مى گویند: ما را به دنیا بازگردانید تا عمل صالح انجام دهیم ذات پاک خدا هستند؟
گروه نهم: آیات مربوط به بهشت
در جاى جاى قرآن سخن از بهشت و نعمت هاى بهشتى و بهشتیان است که غرق آن نعمت ها مى شوند. میوه هاى بهشتى، نهرهاى بهشتى، غرفه هاى بهشتى، حوریان بهشت، لباس ها، تخت هاى زیبا، قدح هاى بلورین، جام هاى لبریز از شراب طهور، چشمه هایى همچون چشمه سلسبیل، غلمان و خدمتکارانى که مأمور پذیرایى بهشتیان هستند، فرشتگانى که بر در بهشت انتظار پرهیزکاران و نیکوکاران را مى کشند و به استقبال آن ها مى روند و به آن ها سلام مى گویند.
آرى، آیات قرآن مملو از این مفاهیم است.
در این جا این سؤال مطرح مى شود که آیا بهشت همان ذات خداست و بهشتیان، خود او هستند و نعمت هاى بهشت و حور و قصور و غلمان و شراب طهور همگى با ذات پاک او متحد هستند؟ آیا هیچ جواب منطقى اى براى این سؤال ها وجود دارد؟