11. جایزه
جوایز نقش تحریک کننده ای دارند. بی تردید یکی از رموز استفاده از جوایز در مناسبات اجتماعی، پدید آوردن تحرک اجتماعی است. البتّه جایزه برای شروع کار و حرکت خوب است، امّا نمی تواند تداوم به آن بخشد. جایزه مثل هل دادن ماشین است؛ وقتی ماشین روشن شد، باید خودش بتواند به راهش ادامه دهد.
مسئله مهم دیگر نوع جایزه است که باید کارشناسی شده و متناسب با مخاطب از جهت سن و سال و جنسیت و موقعیت شغلی واجتماعی افراد باشد.
12. رسانه های جمعی
امروزه نقش رسانه ها از نقش ارتش ها و جنگ سرد از جنگ نظامی کاری تر است. با صدا و سیما و مطبوعات می توان ملتی را اصلاح یا فاسد کرد. با ابزار تبلیغ، راه های ناهموار را به راحتی هموار می سازند. بسیاری از ناهنجاری ها و عادات غلطی که در جامعه وجود دارد با فرهنگ سازی توسط رسانه ها قابل رفع است.
صدا و سیما می تواند با نمایش تئاتر یا فیلم ازدواج های ساده را به یک ارزش تبدیل نماید. ساده زیستی را به عنوان یک ارزش اجتماعی گسترش دهد. اشتیاق به تولید را در آحاد جامعه پدید آورد.
بنابراین قدرت و نقش رسانه ها در ایجاد و تقویت انگیزه ها نباید دست کم گرفته شود.
ص:116
13. محیط تمیز و پاکیزه
گرچه این عامل به طور کلّی در ضمن بحث زیبایی گذشت، امّا چون مستقلاً هم اهمیت دارد، ما این عامل را جداگانه مطرح می کنیم.
محیطهای کار و فعالیت ما باید تمیز و حتی المقدور وسیع باشند. باید مدارس و محیطهای آموزشی و کتابخانه ها بهترین مکان ها از جهت نور و وسعت و تمیزی باشند. نمازخانه ها در ادارات، کارگاه ها و محلاّت باید تمیزترین محیطها باشد.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: اسلام، دین پاکیزگی است، پس شما هم پاکیزه باشید، زیرا داخل بهشت نمی شود مگر شخص پاکیزه.(1)
همچنین فرمود: تا می توانید پاکیزه باشید که خداوند متعال اسلام را بر پاکیزگی بنا فرموده است.(2)
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: خانه های خود را از تار عنکبوت پاک و تمیز کنید که وانهادنش در خانه ها موجب تنگ دستی است.(3)
امام صادق علیه السلام فرمود: شستن ظرفها و جاروب کردن خانه در جلب رزق مؤثر است.(4) و در سخنی دیگر فرمود: همانا خدا زیبا است و زیبایی را دوست می دارد.(5)
رسول خدا صلی الله علیه و آله برای محیطهای اجتماعی ارزش ویژه ای قائل بود و می فرمود: هرکس روزهای پنجشنبه وشب های جمعه مسجد را تمیز کند وبه اندازه ذره ای خاکروبه از مسجد بیرون ببرد، خداوند او را می آمرزد.(6)
1. کنزالعمّال، ج 9، ص 277.
2. نهج الفصاحه، ص 237.
3. الدعوات، ص 116.
4. خصال صدوق، ج 1، ص 54.
5. نهج الفصاحه، ص 139.
6. من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 233.
ص:117