39. سازماندهی و تشکیلات
اگر هر کسی بداند مسئولیت و شرح وظایف او چیست، سلسله مراتب کدام است و در برابر چه کسی پاسخگو است، انگیزه پیدا می کند.
رسول خدا صلی الله علیه و آله نماز صبح را که می خواند بلند می شد و با چشم حاضر و غایب می کرد. از حاضران احوالپرسی می کرد و درباره علّت غیبت غائبان سؤال می کرد؛ اگر در سفر بود برایش دعا می کرد واگر بیمار بود به عیادتش می رفت. وقتی مردم احساس می کردند حساب وکتابی در کار است، انگیزه و نشاط آنان برای حضور بیشتر می شد.
حضرت سلیمان از همه دست اندرکاران سان می دید،(وَ حُشِرَ لِسُلَیْمٰانَ جُنُودُهُ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ الطَّیْرِ فَهُمْ یُوزَعُونَ)(2) پرنده ها را هم زیر نظر داشت و از علت غیبت آنها پرسش می کرد.(3)
1. سوره توبه، آیه 35.
2. سوره نمل، آیه 17.
3. سوره نمل، آیه 20.
ص:94
40. پذیرفتن کار ناقص
اگر می خواهیم جوانی را به کسب و تجارت تشویق کنیم، جنسی را در اختیارش قرار می دهیم و به شخصی دیگر می گوییم: آن جنس را از او خریداری کن و سودی به او بده تا در این جوان انگیزه کار و کاسبی ایجاد شود.
گاهی اوقات دختری که در خانه برای اولین بار غذا می پزد، شور یا بی نمک یا بی مزه و بد پخته است، امّا این کار ناقص را باید پذیرفت تا او تشویق شود.
به پیامبر صلی الله علیه و آله گفتند: یا رسول الله نگذارید بلال اذان بگوید، چرا که او حرف «شین» را «سین» می گوید. به جای «أَشْهَدُ...»، «أَسْهَدُ» می گوید. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: اشکالی ندارد، من «سین» او را به جای «شین» قبول دارم.
یکی از علمای نجف، کاهوهای نامرغوب بقالی را می خرید، بعد هم می برد و به حیوانی می داد. به او گفتند: این چه کاری است که شما انجام می دهید؟ گفت: این بقال، نیازمند است و من اگر اینها را از او نخرم، کنار خیابان می نشیند و گدایی می کند، من برای اینکه او به گدایی نیفتد و به کارش دلگرم و ادامه دهد، و از طرفی گداپروری نکنم، جنس های نامرغوبش را می خرم.
به ما دستور داده اند در تعقیب نماز با خدا اینگونه مناجات کنیم:
خدایا این نمازی بود که بجا آوردم، نه بخاطر نیاز تو، بلکه به خاطر بزرگداشت تو. خدایا اگر در آن نقصی یا اشکالی بود، به فضل و کرمت بر من ببخشای.
ص:95
41. عرضه به کارشناس
اگر به من بگویند: آقای قرائتی، این بحث تلویزیونی تو را در اختیار فلان فقیه و فلان عالم قرار می دهیم، بنده حواسم را بیشتر جمع می کنم. انسان اگر بداند کارش را می بینند و اظهار نظر می کنند، با انگیزه بیشتر وبا دقت بیشتری کارش را انجام می دهد.
به ما گفته اند: هفته ای یکبار حضرت مهدی علیه السلام کارهایتان را می بیند؛ اگر کارهای خوبی انجام دادید، آن حضرت خوشحال می شود واگر عملکردتان بد و ضعیف باشد، امام غصه می خورد. پس بیائیم خوب درس بخوانیم، خوب کار کنیم و قلب امام زمان علیه السلام را از خود شاد کنیم.