33. تأمّل و تجدید نظر
از اموری که انگیزه کارکنان را بالا می برد آن است که بدانند مسئول و مدیر تعصّب خاصی روی یک فرد یا نظریه و فرضیه ندارد، او را اهل تأمّل و تجدید نظر بداند.
کارفرمایش شعار اینکه حرف مرد یکی است را قبول ندارد. استقامت و ایستادگی در هر راهی برای او ارزش نیست و آن استقامتی ارزش دارد که براساس حق باشد.(قٰالُوا رَبُّنَا اللّٰهُ ثُمَّ اسْتَقٰامُوا)(2) وگرنه بت پرستان هم در برابر انبیا شعار می دادند:(وَ انْصُرُوا آلِهَتَکُمْ)(3) بر بت ها مقاومت کنید. یا می گفتند: (إِنّٰا وَجَدْنٰا آبٰاءَنٰا) ما راهی را می رویم که نیاکان ما رفته اند.
34. بررسی پیوسته مشکلات
برای بالا بردن انگیزه افراد باید دو اتاق فکر داشته باشیم؛ یکی امکان ارتبط دائمی و فراوقتی افراد جهت طرح و بیان و رسیدگی به ناله ها و نامه ها و شکایت ها و دیگری به بررسی طرح های جدید که از هر سو می رسد،
1. سوره نساء، آیه 136.
2. سوره فصّلت، آیه 30.
3. سوره انبیاء، آیه 68.
ص:91
بپردازد. همین اندازه که افراد بدانند گوشی برای شنیدن ناله آنها وکسانی برای پیگیری کار آنها وجود دارد، انگیزه پیدا می کنند.
35. نظارت بر ناظرین
اگر مردم بدانند که بر کار ناظرین نیز نظارت می شود، دقّت کار بیشتر می شود. در قرآن می خوانیم که هرگاه از شقاق و اختلاف میان زن و شوهر نگران شدید، یک داور از طرف مرد و یک داور از طرف زن مسأله را بررسی و داوری کنند و اگر این داوران قصد جدّی برای اصلاح داشته باشند، خداوند به آنان توفیق می دهد. در پایان می فرماید: داوران بدانند که بر داوری آنان خداوند علیم و خبیر ناظر است.(إِنَّ اللّٰهَ کٰانَ عَلِیماً خَبِیراً)(1) یعنی قاضی و داور نیز باید زیر نظر باشد.
در دعای کمیل می خوانیم: «وکنتَ انتَ الرّقیبَ علیهم من ورائهم و الشاهد لِما خَفِیَ عَنهُم»، خداوندا! تو فرشتگان را مأمور ثبت و ضبط کارهای من قرار داده ای و خود نیز بر آنان ناظر و شاهد هستی تا چیزی مخفی نماند.