29. پذیرفتن پیشنهادات
اگر کسانی که با ما کار می کنند احساس کنند ما آنان را کارشناسی دلسوز می دانیم و پیشنهادات بر حق آنان را گوش می دهیم و عمل می کنیم، بلکه تشویق می کنیم، بر نظریه شخصی خود تعصّب نداریم و بهترین نظر را انتخاب می کنیم، با انگیزه و قدرت بیشتری کار خود را انجام می دهند.
قرآن می فرماید:(فَبَشِّرْ عِبٰادِ اَلَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولٰئِکَ الَّذِینَ هَدٰاهُمُ اللّٰهُ وَ أُولٰئِکَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبٰابِ)(2) پس بشارت ده به آن بندگان من که به سخن دیگران گوش فرامی دهند و بهترین آن را پیروی می کنند، اینانند که خدایشان راه نموده و اینان همان خردمندانند.
30. پیشگام شدن مسئولان
اگر کارفرما و مسئول و مربّی پیشگام بوده و خود به آنچه می گوید، پیش از دیگران عمل کند، انگیزه دیگران بالا می رود.
1. سوره آل عمران، آیه 75.
2. سوره زمر، آیه 18.
ص:88
وقتی خداوند دستور صلوات بر پیامبر را صادر می کند، ابتدا می فرماید: خدا و فرشتگان پیوسته بر پیامبر صلوات می فرستند:(إِنَّ اللّٰهَ وَ مَلاٰئِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ)، آنگاه به مؤمنان دستور صلوات می دهد:(یٰا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً)(1)
انبیا مأمور بودند قبل از دیگران به گفتار و دعوت خود عمل کنند.(وَ أُمِرْتُ لِأَنْ أَکُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِینَ)(2)
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در کندن خندق در جنگ احزاب، اولین کلنگ را خود به زمین زد و هرگاه رزمندگان به زمین سفتی می رسیدند، از آن حضرت استمداد می جستند. در جنگ ها، آن حضرت از همه مسلمانان پیشگام تر و به دشمن نزدیک تر بود.
31. آسان جلوه دادن امور
یکی از عواملی که انگیزه ها را بالا می برد آن است که در بیان و عمل، امور را ساده کنیم و قید و بندهای غیر لازم را برداریم. از بهترین کلماتی که شنیده ام این است:
تکلّف گر نباشد خوش توان زیست تعلّق گر نباشد، خوش توان مرد
قرآن می فرماید: ما قرآن را روان کردیم تا تذکّر پذیری شما آسان باشد.(وَ لَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّکْرِ)(3) به ما نیز سفارش شده کلامی ساده و روان داشته باشیم.(قَوْلاً مَیْسُوراً)(4)
1. سوره احزاب، آیه 56.
2. سوره زمر، آیه 12.
3. سوره قمر، آیه 17.
4. سوره اسراء، آیه 28.
ص:89
قرآن کریم در وصف پیامبر اسلام می فرماید:(وَ مٰا أَنَا مِنَ الْمُتَکَلِّفِینَ)(1) به مردم اعلام کن که من خود و دیگران را به زحمت نمی اندازم.
هرچه تجمّلات و توقّعات بیشتر شود، انگیزه ها کمتر می شود. اگر مهمانی ها و ازدواج ها ساده باشد، تحقّق آنها بیشتر خواهد شد. گاهی این قیود و آداب و عادات و رسوم دست و پاگیر از نیاکان به جا مانده است. گاهی برخاسته از توهمات و خیالات خودمان است. گاهی بخاطر چشم و هم چشمی پیش می آید.
جمعیت مساجدی که امام جماعت، نمازش را روان و به دور از تکلف می خواند، بیشتر از مساجدی است که نمازجماعت آن با انواع امور مخلوط شده است.