17. آثار کار در دنیا
انسان اگر آثار کار خویش را در همین دنیا مشاهده کند، انگیزه اش بالا می رود. قرآن می فرماید: ما در همین دنیا برکات خود را بر اهل ایمان و تقوا نازل می کنیم؛(وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُریٰ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنٰا عَلَیْهِمْ بَرَکٰاتٍ)(2)
گاهی به خاطر برداشتن مانعی از سر راه مردم، خداوند چند مانع را از سر راه ما برمی دارد.
در آیات و روایات متعدّد می خوانیم که احسان به مردم احسان به خود است، نظیر:(إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ)(3) و بخل به مردم، گره خوردن کار را به دنبال دارد،(وَ مَنْ یَبْخَلْ فَإِنَّمٰا یَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ)(4) کسی که به دیگران خدعه می زند، در حقیقت خود را فریفته و به خود خدعه زده است. «مَن غَشّ غُشّ»(5)
1 سوره نور، آیه 55.
2. سوره اعراف، آیه 96.
3. اسراء 7.
4. محمّد، 38.
5. کافی، ج 5، ص 160.
ص:57
18. انجام وظیفه، نه نتیجه
بعضی ها که انگیزه ندارند، می گویند فایده این همه تلاش چیست، شاید به نتیجه نرسیدیم. اسلام می گوید: هدف این است که به وظیفه عمل کنیم و نتیجه اش هر چه می خواهد باشد.
امام خمینی می فرمود: ما در جنگ می خواهیم به وظیفه عمل کنیم، حالا به پیروزی برسیم، یا نرسیم. چنانکه امام حسین علیه السلام به وظیفه اش عمل کرد، گرچه در کربلا قطعه قطعه شد.
برخی که به دنبال حصول نتیجه هستند، انگیزه ای ندارند و حال آنکه نتیجه کار گاهی فوری و گاهی در دراز مدت و گاهی به قیامت موکول شده است. نتیجه کار، گاهی دیدنی و مادی و گاهی پنهانی و معنوی است، ما باید فرمانی را که از خداوند حکیم صادر شد، با علاقه و اخلاص عمل کنیم، خواه نتیجه آن را در دنیا احساس کنیم، یا نکنیم.
19. مقایسه
در قرآن آیات بسیاری میان مؤمنان و کافران مقایسه کرده است. چنانکه امام علی علیه السلام گاهی برای تحریک و انگیزه دادن به یاران خود، آنان را با یاران معاویه مقایسه می کرد و می فرمود: آنان در راه باطل مقاومت دارند و شما در راه حق سست هستید.
ص:58