زن لوط زنى ناشایست
(فَأَنجَیْنَاهُ وَأَهْلَهُ إِلاَّ امْرَأَتَهُ کَانَتْ مِنَ الْغَابِرِینَ)
(چون کار به اینجا رسید،) ما او و خاندانش را رهایى بخشیدیم؛ جز همسرش، که از بازماندگان (و هلاک شدگان در شهر) بود. (سوره اعراف، آیه 83)
تفسیر :
در آیه بعد مى فرماید: «چون کار به اینجا رسید، ما لوط و پیروان واقعى و خاندانش را که پاکدامن بودند، نجات بخشیدیم جز همسرش که او را در میان قوم تبهکار رها ساختیم، زیرا او از نظر عقیده و آیین با آنان هماهنگ بود» (فَأَنْجَیْنَاهُ وَ أَهْلَهُ إِلاَّ امْرَأَتَهُ کَانَتْ مِنَ الْغَابِرِینَ). (473)
بعضى گفته اند: کلمه «اهل» گرچه معمولاً به خویشاوندان نزدیک گفته مى شود، در آیه بالا به پیروان راستین او نیز اطلاق شده. یعنى آنها نیز جزءِ خانواده او محسوب شده اند.
ولى به طورى که از آیه 36 سوره ذاریات برمى آید، هیچ کس از قوم لوط جز خانواده و کسان نزدیک او ایمان نیاوردند. بنابراین «اهل» در اینجا به همان معنى اصلى یعنى بستگان نزدیک است.
واز آیه 10 سوره تحریم اجمالاً استفاده مى شود که همسر لوط در آغاز زن سربه راهى بود، سپس راه خیانت را پیش گرفت و دشمنان لوط را جرأت بخشید (ر.ک: ج 6، ص 295 ـ 296).
توطئه زلیخا
(وَرَاوَدَتْهُ الَّتِى هُوَ فِى بَیْتِهَا عَنْ نَّفْسِهِ وَغَلَّقَتِ الاْبْوَابَ وَقَالَتْ هَیْتَ لَکَ قَالَ مَعَاذَ اللهِ إِنَّهُ رَبِّى أَحْسَنَ مَثْوَاىَ إِنَّهُ لاَ یُفْلِحُ الظَّالِمُونَ * وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلاَ أَنْ رَّأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ کَذَلِکَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِینَ)
و آن زن که یوسف در خانه او بود، از او تمنّاى کامجویى کرد؛ درها را بست و گفت: «بیا به سوى آنچه براى تو مهیّاست!» (یوسف) گفت: «پناه مى برم به خدا! او ]=عزیز مصر[ صاحب نعمت من است؛ مقام مرا گرامى داشته؛ (آیا ممکن است به او ظلم و خیانت کنم؟!) به یقین ستمکاران رستگار نمى شوند.» * آن زن قصد او کرد؛ و او نیز، اگر برهان پروردگار را نمى دید، قصد وى مى نمود. این چنین کردیم تا بدى و فحشا را از او دور سازیم؛ چرا که او از بندگان خالص شده ما بود! (سوره یوسف، آیات 23-24)
تفسیر :