فهرست کتاب


زن در تفسیر نمونه

آیت الله مکارم شیرازی تهیه و تنظیم : سعید داودی

زوجیت در خلقت بشر

(وَخَلَقْنَاکُمْ أَزْوَاجآ)
و شما را بصورت زوجها آفریدیم! (سوره نبأ، آیه 8)
تفسیر :
بعد از بیان این دو نمونه از مواهب و آیات آفاقى، به سراغ مواهب درونى وجودى انسان و آیات انفسى مى رود، مى فرماید: «ما شما را زوج ها آفریدیم» (وَخَلَقْنَاکُمْ أَزْوَاجًا). (189)
«أَزواج» جمع «زوج»، به معنى جفت، و جنس «مذکّر ومؤنّث» است، و آفرینش انسان از این دو جنس، علاوه بر اینکه ضامن بقاى نسل اوست، سبب آرامش جسم و جان او محسوب مى شود، چنانکه در آیه 21 سوره روم مى خوانیم: (وَ مِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً) «از نشانه هاى (عظمت) خداوند این است که: همسرانى از جنس خودتان براى شما آفرید، تا در کنار آنها آرامش بیابید، و در میان شما محبت و رجعت قرار داد».
و به تعبیر دیگر، جنس مذکّر و مؤنّث هر کدام مکمل وجود دیگرى و برطرف کننده کمبودهاى طرف مقابل مى باشد.
و از آنجا که «أَزواج» در لغت به معنى «اصناف و انواع» نیز آمده، بعضى این آیه را اشاره به اصناف مختلف انسان ها مى دانند، و تفاوت هایى که از نظر رنگ، نژاد، روحیات و استعدادهاى مختلف در میان انسان ها است، آن نیز از نشانه هاى عظمت حق و مایه تکامل جامعه انسانى است (ر.ک: ج 26، ص 31 ـ 32).

هم سن و سالى همسران

(إِنَّ لِلْمُتَّقِینَ مَفَازآ * حَدَائِقَ وَأَعْنَابآ * وَکَوَاعِبَ أَتْرَابآ)
به یقین براى پرهیزگاران نجات و رستگارى بزرگى است: * باغ هایى سرسبز، و انواع انگورها، * و حوریانى بسیار جوان و همسن و سال. (سوره نبأ، آیات 31-33)
تفسیر :
آن گاه به همسران بهشتى که یکى دیگر از مواهب پرهیزگاران است اشاره کرده، مى افزاید: «براى آنها حوریانى است بسیار جوان که تازه برآمدگى سینه آنها ظاهر شده، و هم سن و سالند» (وَ کَوَاعِبَ أَتْرَابًا).
«کَواعِب» جمع «کاعب» به معنى دوشیزه اى است که تازه برآمدگى سینه او آشکار شده، و اشاره به آغاز جوانى است، و «أَتراب» جمع «ترب» (بر وزن حزب) به معنى افراد هم سن و سال است، و بیشتر در مورد جنس مؤنّث به کار مى رود، و به گفته بعضى در اصل از «ترائب» به معنى دنده هاى قفسه سینه گرفته شده که شباهت زیادى با هم دارند.
این هم سن و سال بودن، ممکن است در میان خود زنان بهشتى باشد، یعنى همگى جوان، و همسان در زیبایى و حسن و جمال و اعتدال قامتند، و یا میان آنها و همسرانشان؛ چراکه توافق سنى میان دو همسرسبب مى شود بهتر احساسات یکدیگر را درک کنند، ولى تفسیر اول مناسب تر به نظر مى رسد (ر.ک: ج 26، ص61ـ62).

فصل سوم: زن در قامت مادر (حقوق و مسئولیت‌ها)