موعظه
قرآن كریم، یكى از روش هاى مؤثر در تربیت روحى انسان ها را موعظه مى داند و در بسیارى از آیات به آن سفارش نموده گرچه خود قرآن كتاب موعظه و اندرز است كه از ناحیه پروردگار براى شفاى بیمارى هاى درونى انسان و كسب فضایل اخلاقى آمده است «یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَشِفَاءٌ لِّمَا فِی الصُّدُورِ»(141) اى مردم! اندرزى از سوى پروردگارتان براى شما آمده و درمان آن چه در سینه هاست؛ گرچه از این موعظه قرآن فقط اهل تقوا و بهره مند مى شوند«و موعظة للمتقین» این تعبیر در چهار مورد از قرآن آمده است: بقره 66، آل عمران 138، مائده 46، نور 34.
محور موعظه توحید در اعتقاد و اخلاص در عمل
محور موعظه توحید در اعتقاد و اخلاص در عمل
لقمان حكیم براى تربیت فرزندش او را موعظه مى كند«اذ قال لقمان لابنه و هو یعظه» زمانى كه لقمان به فرزندش گفت و حال اینكه او را موعظه مى كرد این چنین موعظه نمود«یَا بُنَیَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ»(142) پسرم! براى خدا شریكى مگیر، زیرا شرك ستمى بزرگ است.
پیامبر گرامى اسلام مأمور به موعظه نمودن است «قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ أَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَىٰ وَفُرَادَىٰ»(143) یعنى بگو: كه من شما را به یك موضوع پند مى دهم و آن این كه چه دو نفر باشید چه یك نفر براى خداوند كار كنید.
شیوه موعظه
طریقه و شیوه موعظه كردن، در قرآن بیان شده است. وقتى موسى و هارون مأمور شدند كه براى ارشاد و هدایت فرعون بروند؛ به آن ها گفته شد: «فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّیِّنًا لَّعَلَّهُ یَتَذَكَّرُ أَوْ یَخْشَىٰ»(144) یعنى وقتى با فرعون روبرو شدید با او به نرمى سخن بگویید شاید متذكّر شود و از عاقبت كار خود بترسد.