انذار و تبشیر
یكى از روش هاى مؤثر در تربیت نفس كه در قرآن بدان اشاره شده است انذار و تبشیر است. مقصود از انذار بیم دادن و ترسانیدن از عواقب گناهان و اعمال زشت است و منظور از تبشیر نوید دادن به رحمت و فضل الهى است.
انذار و تبشیر دو اصل مهم تربیتى
بشارت و انذار یا تشویق و تهدید، بخش مهمى از انگیزه هاى تربیتى را تشكیل مى دهد. آدمى هم باید در برابر انجام كار نیك تشویق شود و هم در برابر كار بد كیفر ببیند تا آمادگى بیشترى براى پیمودن مسیر اول و گام نگذاردن در مسیر دوم پیدا كند. تشویق به تنهایى براى رسیدن به تكامل اخلاقى فرد یا جامعه كافى نیست؛ زیرا انسان در این صورت مطمئن است كه انجام گناه براى او خطرى ندارد. از طرفى انذارِ تنها هم براى تربیت اخلاقى افراد مؤثر نیست، چون ممكن است روحیّه یأس و ناامیدى به وجود آورد.
بشارت و انذار هدف بعثت پیامبران
قرآن كریم در وصف انبیا مى فرماید: « فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِیِّینَ مُبَشِّرِینَ وَمُنذِرِینَ »(131) خداوند پیامبران را نوید دهنده و بیم دهنده برانگیخت و نیز مى فرماید: « وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِینَ إِلَّا مُبَشِّرِینَ وَمُنذِرِینَ »(132) ما انبیا را نفرستادیم مگر در حالى كه نوید دهنده و بیم دهنده بودند. آرى، انبیا و رسولان الهى كه مربیان حقیقى و معلمان دلسوز بشر بودند از این دو روش براى تربیت اخلاقى و روحى مردم استفاده كرده اند.