فهرست کتاب


راه رشد(تحلیلی بر روشهای تربیت نفس و اهداف آن در فرهنگ وحی)

اکبر دهقان

علم اخلاق

علم اخلاق علمى است كه بحث مى كند از انواع صفات خوب و بد صفاتى كه ارتباط با افعال اختیارى انسان دارد و كیفیت اكتساب این صفات و یادور كردن صفات رذیله را بیان مى دارد. پس موضوعش صفات فاضله و رذیله است از آن جهت كه براى انسان قابل اكتساب است یا قابل اجتناب.

فلسفه اخلاق

قبل از آن كه در بحث اخلاق وارد شویم و ببینیم كدام كار خوب است و كدام كار بد است این مطلب را به عنوان اصل موضوعى پذیرفته ایم كه كارهاى خوب و بد وجود دارد وملاك هایى براى تقسیم كارها به خیر و شر یا نیك و بد وجود دارد در فلسفه اخلاق از همین اصول موضوعه بحث مى شود كه از كجا ما كار خوب و بد داریم و ملاك تقسیم كار به خوب و بد چیست؟ خوبى و بدى از كجا ناشى مى شود؟

اخلاق نظرى و اخلاق عملى

«اخلاق نظرى» آن است كه از اساس خیر و شر با قطع نظر از مصداق ها و افراد بحث مى كند مانند گفتگو درباره عبادت و نماز و تقوا و محبت و عدالت «من حیث هو» از جهت عبادت بودن و نماز بودن، تقوا بودن و محبت داشتن و عدالت ورزیدن نه از جهت این كه عبادت روزه است یا نماز است یا این كه تقوا به چه چیزى حاصل مى شود؟
«اخلاق عملى» از خیر مطلق و یا رذیلت و فضیلت سخن نمى گوید بلكه از مصداق هاى خیر و شر كه در قلمرو حواس قرار مى گیرند و از صفات برونى انسان مانند وفاى به عهد و احسان و امانت دارى سخاوت... و در جهت منفى خلف وعده و ظلم و ریا گفتگو مى كند.(103)