12. همه افراد به شخصیّت او افتخار مى کردند
شخصیّت آن حضرت به حدّى بود که هر گروهى کوشش داشت او را از خود بداند. یهودیان و مسیحیان هر کدام بر پیوند خویش با ابراهیم(علیه السلام) تأکید داشتند، که قرآن در پاسخ آنها این واقعیّت را بیان داشت که: «او تنها یک مسلمان و موحّد راستین بود، یعنى کسى که در همه چیز تسلیم فرمان خدا بود، جز به او نمى اندیشید، و جز در راه او گام برنمى داشت».(140)
شرح این مطلب نیز در اوایل کتاب گذشت.
فصل چهاردهم: آخرین برگ زندگانى ابراهیم(علیه السلام)
مرگ قانونى است که در مورد ممکنات هیچ استثنایى ندارد، و دامنگیر پیامبران بزرگى چون حضرت محمّد(صلى الله علیه وآله) و حضرت ابراهیم(علیه السلام) نیز مى شود. و گرچه ظاهرى تلخ و دوست نداشتنى دارد، امّا آن هم در حقیقت نعمتى از نعمت هاى پروردگار است. این ادّعا در مباحث آینده روشن خواهد شد.
در مورد چگونگى مرگ حضرت ابراهیم(علیه السلام) و سایر جزئیّات آن روایات مختلفى وجود دارد، که به سه نمونه آن قناعت مى شود. در هر یک از این روایات، علاوه بر فضیلت یا فضایلى که در مورد آن حضرت به چشم مى خورد، نکات تربیتى مهمّى نیز وجود دارد، که با دقّت و تأمّل قابل استفاده است. به این روایات توجّه بفرمایید:
الف) دوست، دیدار دوستش را دوست دارد!
طبق روایتى که از حضرت على(علیه السلام) نقل شده، آن حضرت فرمود:
«هنگامى که خداوند متعال اراده کرد جان ابراهیم خلیل(علیه السلام) را بگیرد، ملک الموت را به سوى او روانه کرد. مأمور پروردگار خدمت آن حضرت رسید و عرض کرد: السلام علیک یا ابراهیم. حضرت در پاسخش فرمود: علیک السلام اى ملک الموت! آیا مرگ من قطعى و اجبارى است، یا مى توانم بین مردن
و ماندن یکى را انتخاب کنم؟ فرشته مرگ گفت: اختیارى است. ابراهیم گفت: آیا دیده اى دوستى جان دوستش را بگیرد؟! ملک الموت در پاسخ عاجز ماند و به سوى خداوند بازگشت، و عرض کرد: خدایا! شنیدى دوستت ابراهیم چه گفت. چه جوابش دهم؟ فرمود: اى فرشته مرگ! به سمت ابراهیم بازگرد و به او بگو: آیا تا کنون دیده اى دوستى از دیدار دوستش کراهت داشته باشد؟ هر دوستى علاقمند به ملاقات دوستش مى باشد!».(141)