فهرست کتاب


قهرمان توحید(شرح و تفسیر آیات مربوط به حضرت ابراهیم(ع))

آیت الله مکارم شیرازی گردآوری: ابوالقاسم علیان نژادی

1. هدایت مردم

یکى از ویژگى هاى فرزندان قهرمان توحید، که قرار بود به عنوان جایزه به وى عنایت شود، این است که فقط به فکر هدایت خود نیستند، بلکه به هدایت دیگران هم مى اندیشند. هر مؤمن صالحى نیز باید این هدف را پى بگیرد، و تنها به هدایت خویش قناعت نورزد. بلکه فرزندان، برادران، خواهران، سایر بستگان، همسایگان، همکاران، دوستان و آشنایان خود را نیز هدایت نماید. حتّى گاه نیاز است که فرزندان، پدران و مادران خود را نصیحت کنند.
حضرت رسول(صلى الله علیه وآله) در آن روایت معروف خطاب به على(علیه السلام) فرمودند: «لاَِنْ یَهْدِىَ اللهُ بِکَ رَجُلاً واحِداً خَیْرٌ لَکَ مِمّا طَلَعَتْ عَلَیْهِ الشَمْسُ; اگر خداوند به وسیله تو یک نفر را هدایت کند، از آنچه خورشید بر آن مى تابد براى تو بهتر است».(48)
مى دانیم که خورشید فقط بر کره زمین نمى تابد، بلکه بر تمام منظومه شمسى مى تابد; بنابراین، هدایت یک انسان از تمام منظومه شمسى مهم تر و بهتر است.

2. کار خیر

دومین ویژگى فرزندان ابراهیم(علیه السلام) آن است که کار خیر انجام مى دهند. کار خیر فقط کمک مالى نیست، بلکه انسان مى تواند با زبان، قلم، قدم، سخن گفتن، و گاه با سکوت کردن کار خیر انجام دهد. عمل صالح از نظر اسلام بسیار مهم و ارزشمند است، به گونه اى که بیش از 70 آیه از آیات قرآن کریم در این مورد بحث مى کند، و مفهوم گسترده و فراگیر و دایره وسیعى دارد و شامل هرگونه کار خیرى که در راستاى رضاى خدا انجام شود، مى گردد. در روایت زیبایى از پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم:
«اَلاْیمانُ بِضْعَةٌ وَسَبْعُونَ شُعْبَةً اَعْلاها شَهادَةُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ وَاَدْناها اِماطَةُ الاَْذى عَنِ الطَّریقِ; ایمان هفتاد و چند مرحله دارد که برترین آن کلمه توحید است و کمترین حدّ آن برطرف کردن موانع از سر راه مسلمانان است».(49)
این روایت، علاوه بر بیان وسعت دایره عمل صالح، به این مطلب اشاره دارد که اسلام به کوچک ترین مسائل زندگى مسلمان ها عنایت ویژه اى دارد.

3 و 4. نماز و زکات

خداوند پس از آن که به اعمال خیر به عنوان یک ویژگى ممتاز فرزندان ابراهیم اشاره کرد، دو نمونه از مهمترین اعمال خیر را نام مى برد; یکى نماز و دیگرى زکات. نماز رابطه انسان با خداى خویش، و زکات ارتباط انسان ها با یکدیگر است. اگر انسان ها این دو رابطه را ایجاد کنند، و آنها که ایجاد کرده اند آن را تقویت نمایند، همه چیز حل مى شود.
یکى از امتیازات مولاى متّقیان على(علیه السلام)، که مدّعى هستیم شیعه اوییم، آن است که به نماز فوق العاده اهمیّت مى داد. آن حضرت گاه در یک شب هزار رکعت نماز بجا مى آورد. بعضى در این مسأله تردید کرده و مى پرسند: مگر ممکن است که در یک شب هزار رکعت نماز خوانده شود؟
مرحوم علاّمه امینى در کتاب ارزشمند الغدیر در پاسخ این سؤال مى فرماید: در نجف اشرف افرادى را سراغ دارم که به تبعیّت از مولاى خود برخى از شبها هزار رکعت نماز خوانده اند! جالب این که پیامبر(صلى الله علیه وآله) چنین شخصى را توصیه به نماز مى کند. آیا على(علیه السلام) نیازى به سفارش به نماز داشت؟ نه، بلکه این سفارش پیامبر همانند سفارش به هدایت مردم، براى من و شماست که خود را پیرو آن بزرگان دانسته، و دم از ولایت آنها مى زنیم. برخى از مردم به نماز و رابطه بین خود و خدا اهمیّت مى دهند، امّا در بخش رابطه با خلق مشکل دارند و تصوّر مى کنند تمام آنچه را که خداوند به آنها ارزانى داشته براى خودشان است، و به همین علّت حقوق شرعیّه آن را نمى پردازند.