فهرست کتاب


قهرمان توحید(شرح و تفسیر آیات مربوط به حضرت ابراهیم(ع))

آیت الله مکارم شیرازی گردآوری: ابوالقاسم علیان نژادی

حیات و زندگى معجزه قرآن کریم

همان گونه که در مباحث قبل گذشت، حضرت ابراهیم(علیه السلام) هزاران سال قبل روى حیات و مرگ انگشت نهاد، و براى ابطال ادّعاى خدایى نمرود به آن استدلال کرد. و این از معجزات علمى قرآن مجید است که پس از این زمان طولانى بشر قادر بر ایجاد حیات و زندگى در هیچ موجودى نشده است. جالب این که خداوند متعال در آیه شریفه 73 سوره حج، بشر را در این زمینه به مبارزه طلبیده و مى فرماید:
«(یَا أَیُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ إِنَّ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللهِ لَنْ یَخْلُقُوا ذُبَاباً وَلَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ); اى مردم! مَثَلى زده شد، به آن گوش فرا دهید: کسانى را که غیر از خدا مى خوانید (و پرستش مى کنید)، هرگز نمى توانند مگسى بیافرینند، هر چند براى این کار دست به دست هم دهند».
پس از گذشتن بیش از 1400 سال از طرح این مسأله، هنوز بشر موفّق به خلقت و آفرینش یک موجود زنده نشده و نخواهد شد، هر چند تمام مخترعان و مکتشفان عالم و همه دانشگاه ها و محافل علمى و آزمایشگاه ها دست به دست هم دهند.
سؤال: ممکن است گفته شود اکنون دانشمندان رباط هایى مى سازند که همانند انسان سخن مى گوید، و مانند او حرکت مى کند، و حتّى مثل آدمى ورزش مى نماید. بنابراین، آنها مى توانند رباطى همانند مگس ساخته، و کامپیوتر بسیار کوچکى در قسمت سر او جاسازى کرده، تا همانند مگس طبیعى پرواز و فعالیّت نماید. پس بشر عصر ما قادر بر آفرینش مگس مى باشد!
جواب: حداقل سه تفاوت اساسى بین مگس طبیعى و رباط مذکور وجود دارد:
1. مگس غذا مى خورد و این غذا به تمام سلول هاى بدنش مى رسد. آیا رباط مى تواند غذا بخورد و ذرّات غذا را به تمام سلّول هاى بدنش منتقل کند؟
2. مگس رشد و نمو کرده، و جثّه اش بزرگ مى شود، ولى رباط رشد و نموّ ندارد. در یکى از دایرة المعارف ها خواندم که درخت عظیمى در بعضى از کشورها وجود دارد که اگر چوبش را ببرند مى توان با آن تمام خانه هاى یک دهکده را ساخت. و قطر آن حدود ده متر است. این درخت در ابتدا دانه اى بیش نبود، امّا بر اثر رشد و نمو این قدر بزرگ شده است! آیا رباط مذکور رشدى خواهد داشت؟
3. مگس تولید مثل کرده، و ده ها مگس همانند خود به دنیا مى آورد، امّا رباط مگس، بلکه بزرگترین صنایع ساخته شده توسّط بشر (نظیر هواپیماها و کشتى هاى غول پیکر) قادر بر این کار نمى باشند; زیرا موجود زنده نیستند. بنابراین، در عصر و زمان ما هم بشر از آفرینش حتّى یک مگس عاجز است.

حجاب عادت!

عادى شدن بعضى از مسائل، و دیدن هر روزه بعضى از موجودات، باعث شده که به عظمت آنها فکر نکنیم، در حالى که هر کدام از این موجودات غوغایى دارند.
پشه و مگس که ما به عنوان حشره اى مزاحم با آن برخورد مى کنیم در حقیقت از نشانه هاى عظمت و قدرت خداوند هستند. این حیوانات، با این جثّه کوچک در شش طرف حرکت دارند; به سمت بالا و پایین و جلو و عقب و چپ و راست پرواز مى کنند. هنگام بال زدن آن قدر با سرعت این کار را انجام مى دهند که به چشم دیده نمى شود. راستى چه نیرویى در وجود آنها به ودیعت نهاده شده که این قدر سریع بال مى زنند؟!

5. مغالطه و جدل

نمرود مى فهمید که کشتن یک زندانى محکوم به مرگ و آزاد ساختن دیگرى، جان گرفتن و زنده کردن نیست، و منظور حضرت ابراهیم(علیه السلام) این است که اگر مى تواند همچون خدا به جنین درون شکم مادر روح بدمد، یا روح انسان سالمى که هیچ مشکلى جهت ادامه حیات ندارد را باز ستاند، امّا به قصد فریب مردم به جدل و مغالطه متوسّل شد. و متأسّفانه از این نوع مغالطه کارى ها در طول تاریخ فراوان رخ داده است. به عنوان نمونه، هنگامى که فرعون مقهور قدرت نمایى و معجزات روشن و پى در پى حضرت موسى(علیه السلام) شد، او نیز به مغالطه پناه برد، در نتیجه خطاب به مردم گفت: «(یَا أَیُّهَا الْمَلاَُ مَا عَلِمْتُ لَکُمْ مِّنْ إِلَه غَیْرِى فَأَوْقِدْ لِى یَا هَامَانُ عَلَى الطِّینِ فَاجْعَل لِّى صَرْحاً لَّعَلِّى أَطَّلِعُ إِلَى إِلَهِ مُوسَى وَإِنِّى لاََظُنُّهُ مِنَ الْکَاذِبِینَ);(30) اى گروه اشراف! من خدایى جز خودم براى شما سراغ ندارم. (امّا براى تحقیق بیشتر،) اى هامان، برایم آتشى بر گِل بیفروز (و آجرهاى محکم بساز)، و براى من برج بلندى ترتیب ده تا از خداى موسى خبر گیرم; هر چند من گمان مى کنم او از دروغگویان است».
آیا فرعون نمى دانست غیر از او خدایى وجود ندارد؟ به طور قطع مى دانست خداى آسمان و زمین همان خدایى است که حضرت موسى مى گوید. چگونه ممکن است او خدا باشد در حالى که طاقت یک ساعت گرسنگى و تشنگى و بى خوابى را ندارد؟ آرى! فرعون هم، حقیقت را مى دانست ولى به قصد فریب دادن مردم دست به مغالطه زد تا همچنان از آنها بهره کشى کند. او مى دانست که آسمان بالاى برج، با آسمانى که از پایین برج دیده مى شود تفاوتى ندارد; امّا با طرح ساخت برج اهدافى را در نظر داشت:
اوّل اینکه: تا زمانى که برج آماده و به بهره بردارى برسد مردم به تدریج پیروزى حضرت موسى(علیه السلام) و شکست فرعون را فراموش مى کنند.
دوم اینکه: عدّه زیادى در ساخت برج مشغول به کار مى شوند و با استفاده از پول و تبلیغات حکومت، به آیین او مى گروند.
و سوم اینکه: سیاستمداران براى به فراموشى سپردن دغدغه اصلى مردم، معمولاً یک مسأله فرعى انحرافى مطرح کرده و توجّه مردم را به آن سوق مى دهند، تا مسأله اصلى به فراموشى سپرده شود. فرعون هم از همین ترفند استفاده کرد، تا به تدریج ساخت برج نقل مجالس شود، و مبارزات حضرت موسى(علیه السلام) کمرنگ گردد.
مسلمانان باید مراقب این نیرنگ دشمن باشند، تا به هنگام پیروزى هاى مهم، دشمن آنها را به مسائل فرعى و انحرافى نکشاند، و با طرح مسائل کم اهمیّت مورد اختلاف، شهد شیرین پیروزى را در کام آنها تلخ نکند.