سیماى امر به معروف
* امر به معروف، نشانه عشق انسان به مكتب است.
* امر به معروف، نشانه علاقه انسان به سلامت جامعه است.
* امر به معروف، نشانه فطرت بیدار جامعه است.
* امر به معروف، مایه تشویق نیكوكاران جامعه است.
* امر به معروف، مایه تذكر و آگاه كردن افراد جاهل است.
* امر به معروف و نهى از منكر، گاز و ترمزى است كه ماشین جامعه را هدایت مى كند.
* امر به معروف و نهى از منكر والدین است كه اساس تربیت كودك را تشكیل مى دهد.
* امر به معروف، سبب دلگرمى و تقویت افراد كم اراده مى شود.
* امر به معروف، نشانه حضور در صحنه است.
* نهى از منكر، جبران كننده كمبود تقواى بعضى از افراد جامعه است.
* امر به معروف، جامعه را رشد مى دهد و نهى از منكر، جامعه را از سقوط نجات مى دهد.
* امر به معروف و نهى از منكر، نشانه غیرت دینى و احساس مسئولیت است.
* امر به معروف و نهى از منكر، نوعى نظارت عمومى است.
ریشه هاى فطرى و غریزى
پدران و مادران در طول تاریخ، فرزندان خود را به كارهایى واداشته و از كارهایى نهى كرده اند. مسأله امر و نهى و تشویق و هشدار، ریشه در درون هر انسانى دارد و مربوط به زمان و مكان و یا نژاد و منطقه خاصّى نمى شود و هر مسأله اى این گونه فراگیر باشد، نشان از فطرى بودن آن دارد.
هشدار و اخطار و فریاد در برابر خطرها و انحراف ها، مخصوص انسان نیست. در قرآن مى خوانیم: وقى مورچه اى دید حضرت سلیمان با لشگرش در حركتند، فریاد زد و به سایر مورچگان گفت: به لانه هاى خود بروید تا پایمال نشوید.(1)
و هنگامى كه هدهد در پرواز خود از فضاى كشور سبا متوجه انحراف مردم شد و دریافت كه مردم خورشید پرستند، نزد حضرت سلیمان آمد و از این انحراف شكایت كرد.(2)
بنابراین، فریاد در برابر انحراف و دلسوزى براى دیگران، نه تنها مسأله اى فطرى براى انسان هاست، بلكه ریشه اى غریزى در حیوانات نیز دارد.
جایگاه امر به معروف در قرآن و روایات
این موضوع از همان روزهاى اول بعثت پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله مورد عنایت اسلام بوده است. سوره والعصر كه اوائل بعثت در مكّه نازل شده است، در جمله : « وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ »، اشاره به امر به معروف مى كند و از مؤمنان مى خواهد تا یكدیگر را به كارهاى حقّ و پایدارى در راه خدا سفارش كنند.