شناسه کتاب
عروج تا بی‌نهایت
مؤلف: آیت‌الله محمدتقى مصباح یزدى
تنظیم و گردآوری: محمدرضا غیاثی کرمانی
ناشر: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(قدس سره)
چاپ: نگارش
نوبت و تاریخ چاپ: ششم، تابستان 1391
شمارگان : 2000 قیمت: 3100 تومان
دفتر مركزی پخش: قم، خیابان شهدا، کوی ممتاز، پلاك 38، تلفن و نمابر: 7742326 ـ 0251
شعبه مؤسسه امام خمینی(ره): قم، بلوار امین، بلوار جمهوری اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، تلفن: 2113629ـ 0251
كلیه حقوق براى ناشر محفوظ است
شابک: 8ـ049ـ411ـ964
﴿ صفحه 9﴾
سخن ناشر
نماز، نشانه خضوع جان در برابر جانان، و برنامه بندگى و كتاب نیایش است. نماز، دل را با صفا، اندیشه را زلال، امید را افزون، عشق را جهت‌دار، جهت را خدایى، و زندگى را از گناه و زشتى پاك مى‌سازد و در یك كلام، نماز معراج مؤمن است.
در این كتاب كه برگرفته از سخنان حضرت آیت‌اللّه مصباح یزدى ـ دامت بركاته ـ است، به این معراج‌گاه عاشقان حق، سفر مى‌كنیم و از این «عروج تا بى‌نهایت» بهره‌ها مى‌بریم و با جنبه‌هاى گوناگون آن آشنا مى‌گردیم.
استاد در این كتاب، با بیانى شیوا، بُعدهاى مختلف نماز ـ این عبادت روحانیان و وارستگان ـ را بررسى مى‌كنند و در پنج فصل (توجه قلبى به نماز، قصد قربت، روح نماز، در آستان جانان و نماز مقبول) با بهره‌گیرى از آیات قرآنى و روایات معصومان و نیز حكایات و خاطراتى از بزرگان، بحث را به سرمنزل مقصود مى‌رسانند.
امید كه این تلاش، مورد قبول درگاه خداى یگانه قرار گیرد و دل مولایمان امام زمان(عج) را شاد گرداند و چراغى فراروى رهروان راه انسانیت و ایمان بیفروزد.
انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(قدس سره)
﴿ صفحه 10﴾
مقدمه
مؤمن را به مَثَل كوهى استوار گفته‌اند كه حوادث و تندبادهاى روزگار او را از پاى در نخواهد آورد. بى‌گمان، پیوستگى و ارتباط او با مبدأ هستى و مركز قدرت لایزال و منبع عزت لم یزل، موجب این صلابت و استحكام اعجاب‌انگیز است.
آنان زورق دل را در میان دریاى پرتلاطم حوادث به ریسمان محكم الهى بسته‌اند و لذا امواج كوه‌پیكر آن كوچك‌ترین لرزش و آسیبى به آن نخواهند رساند.
آرى، آنان به یاد خدا دل داده‌اند و به ذكر پروردگار سر سپرده‌اند كه به چنین آرامش و اطمینانى دست یافته‌اند.
یكى از بالاترین مصادیق یاد خدا نماز است كه أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْرِی پرده از این راز برداشته و آدمیان را در روزگار پرغوغا به ویژه در عصر رقابت در میدان تكنیك و صنعت به فضایى آرام‌بخش فرامى‌خواند و آهنگ پرطنین أَلا بِذِكْرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ را در گوش جان او مى‌نوازد. دل آرام گیرد به یاد خداى. و چه خوش گفته‌اند: زندگى بدون نماز و نیایش چون جامى خالى است كه هنگام تولّد به لب گرفته و در هنگام مرگ آن را دور مى‌اندازیم.
چند نكته در باب نماز
اینك به چند نكته در باب نماز مى‌پردازیم:
1. حقیقت صلوة عبارت است از مواصلت میان خداوند و بنده و انسان بدون طهارت شایسته حضور در آن بارگاه نیست؛ پس باید وضو گرفت و با بدنى پاك به نماز ایستاد.
﴿ صفحه 11﴾
2. ارباب مراقبت گویند: وضو را باید با تأنّى و از سر خضوع گرفت و به معانى و اسرار آن توجه كرد كه حضور قلب در نماز به اندازه حضور انسان در وضو است.
3. پیش از شروع نماز باید دل را از آنچه كه دنیوى و موجب تشتّت خاطر است فارغ گردانید تا در نماز بفهمد كه چه مى‌كند و چه مى‌خواند و مست از غفلت و مشمول لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى نباشد و از این رو گفته‌اند: اِذا حَضَرَ الْعِشاءُ وَ الْعَشاءُ فَقَدِّمُوا الْعَشاءَ.
4. قبل از نماز باید به مستحبات پرداخت كه تیرگى‌هاى دل به بركت نور آنها برخیزد و باطن نمازگزار شایستگى مناجات پیدا كند و نفحات روح‌بخش الهى وزیده و بركات نامتناهى بر وى نازل گردد.
5. نماز را شایسته است كه به جماعت بخوانند كه ارواح مؤمنان با اجتماع وحدت پیدا مى‌كند و اگر احیاناً یكى غافل بود دیگران كه حاضرند غفلت او را جبران كرده و نماز ناقص او كامل گردد.
6. پیامبر(صلى الله علیه وآله) از شدت رحمت و شفقت بر امّت خواست كه آنها را از مقامات و احوال خود در شب معراج برخوردار گرداند و لذا وقتى كه بر بساط قرب الهى قدم گذارد، درخواست نمود كه از این كرامت تحفه‌اى براى امّت خود بیاورد، و لذا نماز را كه صورت حال او بود با او همراه كردند تا هنگام بازگشت از سفر معراج با امّت در میان نهد و لذا نماز را معراج مؤمن گفته‌اند.
7. نماز حرمى باشكوه از حرم‌هاى الهى است كه بابى براى ورود دارد با تكبیرة الاحرام و بابى براى خروج دارد با سلام و چندین موقف دارد با جلوه‌هایى از جلوات الهى و پذیرایى‌هایى شایسته از میهمان.
جاى تأسّف است كه انسان به چنین حرمى وارد شود و غافل بیرون رود بدون آن‌كه مشاهده و مكالمه‌اى كند و از مائده‌اى بهره بگیرد.
﴿ صفحه 12﴾
8. در شكل ظاهرى نماز سرّ عبادت تمامى فرشتگان نهفته است. چون برخى از آنها همواره در حال ركوع و برخى همیشه در حال سجود و برخى قیام و برخى قعود و برخى دعا و برخى استغفار و برخى تلاوت و برخى تسبیح و برخى تحمید و برخى صلوات بر پیامبر(صلى الله علیه وآله) هستند. پس نمازگزار با هر یك از بخش‌هاى نماز خود، در سلك گروهى از فرشتگان درمى‌آید.
درباره این كتاب
بى‌تردید در باب نماز زیباترین و عالى‌ترین سخنان را پیامبر رحمت و خاندان عصمت ـ علیهم صلوات الله ـ بیان نموده و وارثان آنها با برداشت‌هاى زیبا و دل‌انگیز خود تشنگان حقیقت را از آن كوثر معرفت جرعه‌ها نوشانده‌اند.
یكى از آن دل‌باختگان كوى حق، استاد عالى‌مقام حضرت آیة الله مصباح یزدى سنگربان مقاوم و پرصلابت فكر و فرهنگ و اندیشه و ایمان است كه تفسیر مَنْ اَخْلَصَ للهِِ اَرْبَعینَ صَباحاً را عملا به نمایش گذارده و ینابیع حكمت را با بیان و بنان خود به سوى مشتاقان جارى ساخته و ده‌ها اثر جاودان به یادگار نهاده و مصداق عَیْناً یَشْرَبُ بِها عِبادُ اللهِ است. این اثر نیز در باب نماز از میان گفته‌ها و نوشته‌هاى آن بزرگوار برگرفته، به صورت مستقل عرضه مى‌گردد.
امید آن‌كه مقبول حضرت حق و ذخیره براى روزى باشد كه لا یَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ.
با آرزوى تعجیل در ظهور مهدى امم و منجى عالم ارواحنا فداه ـ و سلامتى و طول عمر پیشواى عظیم الشأن جمهورى اسلامى ایران حضرت آیة الله خامنه‌اى دامت بركاته ـ.
سید محمدرضا غیاثى كرمانى
﴿ صفحه 13﴾