فهرست کتاب


گنجینه معارف 3 (110 موضوع)

محمد رحمتی شهرضا

شعر

ز زود خفتن و از دیر خاستن هرگز
نه مرد یابد مُلْك و نه بر ملوك ظَفَر
«عنصرى»
ز نیرو بوَد مرد را راستى
ز سستى كژى آید و كاستى
«فردوسى»
كند كاهلى مرد را دل نَژَند(2787)
درِ دانش و روزى آرد به بند
«اسدى»
هر كه او بذرِ كاهلى كارد
كاهلى كافریش بار آرد
«سنایى»

نكات

«إِنَّما یُرِیدُ الشَّیْطانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَكُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ فِى الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ وَ یَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ عَنِ الصَّلاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ؛(2788) همانا شیطان مى خواهد به وسیله شراب و قمار، میان شما دشمنى و كینه بیفكند و شما را از یاد خدا و نماز بازدارد. پس (با این همه مفاسد) آیا دست برمى دارید؟» قرآن در این آیه بیان فلسفه تحریم، روى دو نكته تأكید دارد: یكى ضرر اجتماعى یعنى كینه و عداوت، و دیگرى ضرر معنوى یعنى غفلت از نماز و یاد خدا. این آیه برجسته ترین اثر شراب و قمار را بازداشتن از یاد خدا و نماز دانسته است، اكنون جاى این سؤال است كه اگر كارهاى عادّى مثل تجارت، ورزش، تحصیل و مطالعه و امثال آن نیز ما را سرگرم كرده و از یاد خدا و نماز بازدارد، آیا مانند شراب و قمار است؟ آرى، هر چه ما را از خدا غافل كند، مانند شراب و قمار ناپسند است، گرچه اسلام به خاطر لطف و آسان گرفتن، آن را حرام نكرده باشد. ورزش براى جوانان لازم است: «به ورزش اهمیت بدهید؛ من بخصوص روى ورزش تأكید مى كنم. من ورزش را به عنوان یك كار بین المللى، نمایشى، هیجانى، در درجه دوم مى دانم؛ در درجه اول، ورزش براى تقویت و سلامت جسم است، كه این را براى همه جوانان كشورمان از زن و مرد لازم مى دانم.»(2789) اگر در یك جمله كوتاه از من بپرسند كه شما از جوان چه مى خواهید، به او خواهم گفت: «تحصیل، تهذیب و ورزش. من فكر مى كنم كه جوانان باید این سه خصوصیت را دنبال كنند.»(2790) نه تنها دیروز، بلكه امروز و حتّى آینده نیز به نام ورزش و بازى، جوانان را از هدف اصلى جدا و در غفلت نگه خواهند داشت. بازى ها را جدّى مى گیرند تا جدّى ها بازى تلقّى شود. اگر پدر و مربیان دلسوز براى اوقات فراغت و بازى كودكان و نوجوانان برنامه ریزى مناسب داشته باشند، دیگران نمى توانند از این فرصت سوء استفاده كنند. (برادران یوسف از نیاز یوسف به ورزش سوء استفاده كردند). اسلام، براى برطرف كردن خستگى و ایجاد نشاط، راه هاى مناسب و سالمى را به ما ارائه كرده است ما را به سیر و سفر، ورزش و شنا، كارهاى متنوّع و مفید، دید و بازدید، گفتگوهاى علمى و انتقال تجربه، رابطه با فرهیختگان و مهم تر از همه ارتباط با آفریدگار هستى و یاد او كه تنها آرام بخش دل هاست، سفارش كرده است. چرا خود را سرگرم لذّت هایى كنیم كه پایانش، ذلّت و آتش باشد. نیزه زنى، كشتى، پیاده روى، كوهنوردى، دو، شمشیربازى، شنا، تیراندازى، اسب سوارى از ورزشهاى سفارش شده در اسلام هستند و بهترین ورزش را پیاده روى دانستند. برخى از فواید ورزش: ورزش كردن كمك مى كند راحت تر خوابتان ببرد و بهتر بخوابید و ساعت خوابتان را هم بیشتر خواهد كرد. همچنین كیفیّت خواب شما را هم بالاتر خواهد برد و سبب مى شود كه خواب عمیق ترى داشته باشید. هر چه سنّتان بالاتر مى رود، ورزش منظّم مى تواند شما را از نظر بدنى متناسب و سالم نگاه دارد. همچنین وضعیّت پوست و ماهیچه هاى شما را هم بهتر خواهد كرد، قابلیّت انعطاف شما را بالاتر خواهد برد و از بسیارى بیمارى هاى مربوط به پیرى از قبیل پوكى استخوان و بیمارى هاى قلبى جلوگیرى خواهد كرد. تحقیقات مختلفى نشان داده است كه ورزش قدرت سیستم دفاعى بدن را بالا مى برد. در نوجوانان و بزرگسالان ورزش مى تواند به عنوان یك محرّك طبیعى براى سلول هاى دفاعى به حساب آید. در افراد سالخورده عملكرد سیستم دفاعى خود به خود ضعیف مى شود كه مى تواند خطر ابتلا به بیمارى هاى مسرى و واگیردار را افزایش دهد. اما تمرینات ورزشى منظّم و متعادل مثل پیاده روى و دوچرخه سوارى مى تواند به طور تقریبى این ضعف سیستم دفاعى را در بدن كاهش دهد. تحقیقات بسیارى نشان داده است كه افرادى كه روى قاعده اى منظّم ورزش مى كنند حافظه و قدرت تمركز بهترى دارند. پیاده روى سه روز در هفته به مدت 45 دقیقه براى بالا بردن زیركى و هوش شما كافى است. ورزش هاى هوازى قسمت هاى جلویى و جداره هاى بالایى مغز كه به تمركز مرتبط است را تحریك مى كند. ورزش باعث مى شود كه اضطراب و استرس شما به پائین ترین حدّ خود برسد. در این حالت بدن شما بعد از یك یا دو ساعت بعد از اتمام تمریناتتان اندورفین بیشترى تولید خواهد كرد كه اعصاب شما را تسكین داده و آسودگى خیالتان را افزایش خواهد داد. فایده دیگر فعالیّت بدنى این است كه شما را به داشتن رژیم غذایى مناسب تشویق مى كند و تغذیه مناسب هم استرس را كاهش مى دهد. حتّى بعضى تحقیقات نشان داده است كه از ورزش مى توانیم به عنوان درمانى براى افسردگى نیز استفاده كنیم. بهترین نتیجه اى كه از تمرینات ورزشى گرفته مى شود این است كه احتمال ابتلاى شما را به بسیارى از بیمارى هاى جدّى و كشنده مثل بیمارى هاى قلبى، فشار خون بالا، پوكى استخوان، دیابت، چاقى، كلسترول بالا، سرطان سینه، ایست و حملات قلبى و ورم مفاصل كاهش مى دهد.

لطیفه