القاب زیبا و پسندیده
محمّد بن یحیى بن ابى عباد گوید: عمویم روایت نموده كه: روزى حضرت رضا(علیه السلام) -با آن كه عادتاً به نظم اشعار و روایت آنها نمى پرداخت این اشعار را خواند:
كُلّنا نَأْمَلُ فى الاَجَلِ
و المُنایا هازِئاتٌ بِالاَمَلْ
لا یَغُرَّنَّكْ اَباطیلُ المُنى
و الْزِمِ القصدَ وَدَعْ عنكَ العِلَلْ
اِنَّما الدُّنیا كَضِلٍّ زائِلٍ
حَلَّ فیها راكبٌ ثُمَّ ارْتَحَلْ(2572)
عموى محمد بن یحیى گوید من از حضرت پرسیدم: این اشعار از كیست؟ حضرت فرمود: «از یكى از عراقى هاى شما.» عرض كردم: اشعار مزبور را «ابوالعَتاهِیَه» به نام خود انشاد مى كرد. حضرت رضا(علیه السلام) فرمود: «نام او را بگو و این لقب را كه حاكى از حماقت است و شایسته مقام او نیست(2573)، بر زبان نیاور. زیرا خداى تعالى فرمود: «و لا تَنابَزوا بِالْاَلقابِ(2574)؛ و با القاب زشت و ناپسند یكدیگر را یاد نكنید.»
ممكن است خود او این لقب را بشنود و از شنیدن آن ناراحت شود.(2575)
و عَینُ الرّضا عن كُلِّ عَیبٍ كَلیلَةٌ
ولكنَّ عینَ السُّخْطِ تُبدى المَساوِیا
خوشبویى نام
بشر بن حارث، به اصل از مرو بود و به بغداد نشستى.(2576) وفاتش آنجا بود و سبب توبه وى آن بود كه اندر راه كاغذى یافت كه بسم الله بر او نوشته، و پاى بر وى همى نهادند. كاغذ را برگرفت و با درهمى كه داشت، غالیه(2577) خرید و آن كاغذ را مطیب(2578) گردانید و اندر شكاف دیوارى نهاد.
به خواب دید كه هاتفى(2579) آواز داد كه یا بشر! نام من را خوشبو كردى و حرمت نهادى، و ما نیز نام تو را معطّر كنیم در دنیا و آخرت و تو را بزرگ خواهیم داشت آن چنان كه تو نام ما را بزرگ داشتى.(2580)
نام مقدس محمّد
پیش از رسول اكرم(صلى الله علیه و آله) با نام مقدّس «محمّد» غیر از سه نفر نامیده نشده بود. پدران آن سه نفر به طمع رسیدن فرزندانشان به مقام نبوّت آنها را محمّد نامیدند، آنها عبارتند از: محمد بن سفیان مجاشعى جد جد فرزدق، محمد بن احیحة بن حلاج برادر مادرى جناب عبدالمطلب، محمد بن حمران بن ربیعه. پدران این سه نفر مهمان پادشاهى شدند كه از كتاب اول اطلاع داشت، وى از نام و بعثت رسول اكرم به ایشان صحبت كرد، موقع مسافرت این سه نفر همسران آنها حامله بودند؛ آنها در دل خود نذر كردند كه اگر فرزندشان پسر باشد، نامش را محمد بگذارند، لذا به نذر خود عمل كرده و نام پسران خود را «محمد» گذاشتند.(2581)