تمجید از كار و كوشش جوان براى خانواده
«كان(صلى الله علیه و آله) جالسا مع اصحابه ذات یوم فنظر الى شابّ ذى جلد و قوّة و قد بكّر یسعى فقالوا ویح هذا لو كان شبابه و جلده فی سبیل اللَّه فقال(صلى الله علیه و آله): لا تقولوا هذا فانّه ان كان یسعى على نفسه لیكفّها عن المسألة و یغنیها عن النّاس فهو فی سبیل اللَّه و ان كان یسعى على ابوین ضعیفین او ذرّیّة ضعافا لیغنیهم و یكفیهم فهو فی سبیل اللَّه و ان كان یسعى تفاخرا و تكاثرا فهو فی سبیل الشّیطان؛(2138) روزى رسول اكرم(صلى الله علیه و آله) با اصحاب خود نشسته بود، جوان توانا و نیرومندى را دید كه اوّل صبح به كار و كوشش مشغول شده است. كسانى كه در محضر آن حضرت بودند گفتند: این جوان، شایسته مدح و تمجید بود اگر جوانى و نیرومندى خود را در راه خدا بكار مى انداخت. رسول اكرم(صلى الله علیه و آله) فرمود: این سخن را نگوئید اگر این جوان براى معاش خود كار مى كند كه در زندگى محتاج دگران نباشد و از مردم مستغنى گردد، او با این عمل در راه خدا قدم برمى دارد، همچنین اگر كار میكند به نفع والدین ضعیف یا كودكان ناتوان كه زندگى آنان را تأمین كند و از مردم بى نیازشان سازد باز هم به راه خدا میرود، ولى اگر كار میكند تا با درآمد خود به تهیدستان مباهات نماید و بر ثروت و دارائى خود بیفزاید، او به راه شیطان رفته و از صراط حق منحرف شده است.»
استفاده از نیروهاى طبیعى
«قال علىّ(علیه السلام) : من وجد ماء و ترابا ثمّ افتقر فابعده اللَّه؛(2139) على(علیه السلام) مى فرمود: كسى كه آب و خاك یعنى نیروى طبیعى در اختیار دارد و نیروى انسانى خود را براى بهره بردارى بكار نمى بندد و با فقر و گدائى میگذراند، نفرین و لعنت بر او باد.»
نكوهش بیكارى جوان نیرومند
«كان رسول اللَّه(صلى الله علیه و آله) اذا نظر الى الرّجل فاعجبه قال هل له حرفة فان قالوا لا قال سقط من عینى؛(2140) ابن عباس میگوید: وقتى رسول اكرم(صلى الله علیه و آله) مردى را مى دید كه نیرو و توانائیش مایه تعجب پیغمبر میشد سؤال میكرد، آیا كار میكند؟ اگر به پیغمبر مى گفتند نه بیكار است، مى فرمود: از چشم من افتاد. (یعنى جوان بیكار در نظر پیغمبر ارزش ندارد.).»