نكوهش گدائى
«عن زرارة عن الصّادق(علیه السلام) : انّ رجلا اتاه فقال انّنى لا احسن ان اعمل عملا بیدى و لا احسن ان اتّجر و انا محارف محتاج فقال اعمل و احمل على رأسك و استغن عن النّاس؛(2136) زراره میگوید مردى به حضور امام صادق(علیه السلام) آمد و عرض كرد: دست سالمى ندارم كه با آن كار كنم، سرمایه ندارم تا با آن تجارت نمایم، مرد محروم و مستمندى هستم، چه كنم؟ امام صادق(علیه السلام) كه مى دید سر آن مرد سائل سالم است و میتواند طبق رسوم محلّى با آن كار كند، راضى نشد عزّ و شرفش با گدائى از مردم درهم بشكند، به وى فرمود: با سرت باربرى كن و خود را از مردم مستغنى و بى نیاز بدار.»
بى نیازترین تمام مردم
«روى عن العالم انّه قال: الیأس ممّا فی ایدى النّاس عزّ المؤمن فی دینه و مروّته فی نفسه و شرفه فی دنیاه و عظمته فی اعین النّاس و جلالته فی عشیرته و مهابته عند عیاله و هو اغنى النّاس عند نفسه و عند جمیع النّاس؛(2137) حضرت موسى بن جعفر(علیه السلام) فرموده است: از مردم قطع امید كردن و از ثروتشان چشم پوشیدن و به درآمد كار خود قانع بودن براى مرد باایمان مایه عزّ دینى و روح جوانمردى و شرف دنیوى است. چنین انسانى در نظر مردم بزرگ و بین فامیل خود محترم و در محیط خانواده اش داراى هیبت و عظمت خواهد بود، او در ضمیر خود و در نظر دگران بى نیازترین تمام مردم است.»
تمجید از كار و كوشش جوان براى خانواده
«كان(صلى الله علیه و آله) جالسا مع اصحابه ذات یوم فنظر الى شابّ ذى جلد و قوّة و قد بكّر یسعى فقالوا ویح هذا لو كان شبابه و جلده فی سبیل اللَّه فقال(صلى الله علیه و آله): لا تقولوا هذا فانّه ان كان یسعى على نفسه لیكفّها عن المسألة و یغنیها عن النّاس فهو فی سبیل اللَّه و ان كان یسعى على ابوین ضعیفین او ذرّیّة ضعافا لیغنیهم و یكفیهم فهو فی سبیل اللَّه و ان كان یسعى تفاخرا و تكاثرا فهو فی سبیل الشّیطان؛(2138) روزى رسول اكرم(صلى الله علیه و آله) با اصحاب خود نشسته بود، جوان توانا و نیرومندى را دید كه اوّل صبح به كار و كوشش مشغول شده است. كسانى كه در محضر آن حضرت بودند گفتند: این جوان، شایسته مدح و تمجید بود اگر جوانى و نیرومندى خود را در راه خدا بكار مى انداخت. رسول اكرم(صلى الله علیه و آله) فرمود: این سخن را نگوئید اگر این جوان براى معاش خود كار مى كند كه در زندگى محتاج دگران نباشد و از مردم مستغنى گردد، او با این عمل در راه خدا قدم برمى دارد، همچنین اگر كار میكند به نفع والدین ضعیف یا كودكان ناتوان كه زندگى آنان را تأمین كند و از مردم بى نیازشان سازد باز هم به راه خدا میرود، ولى اگر كار میكند تا با درآمد خود به تهیدستان مباهات نماید و بر ثروت و دارائى خود بیفزاید، او به راه شیطان رفته و از صراط حق منحرف شده است.»