فهرست کتاب


گنجینه معارف 3 (110 موضوع)

محمد رحمتی شهرضا

آنچه نمى دانى نگو

«تفسیر العیاشی عَنِ السَّكُونِیِّ عَنْ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیٍّ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ قَالَ الْوُقُوفُ عِنْدَ الشُّبْهَةِ خَیْرٌ مِنَ الِاقْتِحَامِ فِی الْهَلَكَةِ وَ تَرْكُكَ حَدِیثاً لَمْ تُرْوَهُ خَیْرٌ مِنْ رِوَایَتِكَ حَدِیثاً لَمْ تُحْصِهِ إِنَّ عَلَى كُلِّ حَقٍّ حَقِیقَةً وَ عَلَى كُلِّ صَوَابٍ نُوراً فَمَا وَافَقَ كِتَابَ اللَّهِ فَخُذُوا بِهِ وَ مَا خَالَفَ كِتَابَ اللَّهِ فَدَعُوه؛(1171) از حضرت صادق(علیه السلام) از پدرش (امام باقر(علیه السلام) ) از علىّ(علیه السلام) رسیده كه آن حضرت فرموده: وقوف و درنگ هنگام شبهه و پوشیدگى (حلال به حرام و حقّ به باطل) بهتر است از انداختن خود را با مشقّت و سختى در تباهى و نابودى، و ترك و رها نمودن (نگفتن) تو حدیث و سخنى را كه آن را (از دیگرى) روایت نكرده اى بهتر است از روایت و بیان كردنت حدیثى را كه آن را حفظ و نگهدارى ننموده اى (آنچنان كه بوده است بیان نكرده اى) محقّقاً در هر حقّ و درستى حقیقت و اصل و پایه اى است، و در هر صواب و راست و درستى نور و روشنائى است، پس آنچه با كتاب خدا (قرآن عظیم) موافق و سازگار است آن را فرا گیرید (بپذیرید) و آنچه مخالف و ناسازگار كتاب خدا است آن را رها كنید.»

فاصله حق و باطل

«قال على(علیه السلام) : أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ عَرَفَ مِنْ أَخِیهِ وَثِیقَةَ دِینٍ وَ سَدَادَ طَرِیقٍ فَلَا یَسْمَعَنَّ فِیهِ أَقَاوِیلَ الرِّجَالِ أَمَا إِنَّهُ قَدْ یَرْمِی الرَّامِی وَ تُخْطِئُ السِّهَامُ وَ یُحِیلُ الْكَلَامُ وَ بَاطِلُ ذَلِكَ یَبُورُ وَ اللَّهُ سَمِیعٌ وَ شَهِیدٌ أَمَا إِنَّهُ لَیْسَ بَیْنَ الْحَقِّ وَ الْبَاطِلِ إِلَّا أَرْبَعُ أَصَابِع فسئل(علیه السلام) عن معنى قوله هذا فجمع أصابعه و وضعها بین أذنه و عینه ثم قال الْبَاطِلُ أَنْ تَقُولَ سَمِعْتُ وَ الْحَقُّ أَنْ تَقُولَ رَأَیْت؛(1172) امام على(علیه السلام) فرمود: اى مردم! آن كس كه از برادرش، اطمینان و استقامت در دین و درستى راه و رسم را سراغ دارد، باید به گفته مردم درباره او گوش ندهد. آگاه باشید! گاهى تیرانداز، تیر افكند و تیرها به خطا مى رود، سخن نیز چنین است، درباره كسى چیزى مى گویند كه واقعیّت ندارد و گفتار باطل تباه شدنى است، و خدا شنوا و گواه است. بدانید كه میان حق و باطل جز چهار انگشت فاصله نیست. (پرسیدند، معناى آن چیست؟ امام(علیه السلام) انگشتان خود را میان چشم و گوش گذاشت و فرمود) باطل آن است كه بگویى «شنیدم» و حق آن است كه بگویى «دیدم».»

شنیدن كِى بُود مانند دیدن

«النبىّ(صلى الله علیه و آله): لیس الخبر كالمعاینة؛(1173) پیامبر(صلى الله علیه و آله) شنیدن از چیزى چون دیدن آن نباشد.»