اداره تاریخ از نعمات الهى
«وَ أَنَّ إِلَى رَبِّكَ الْمُنتَهَى ؛ وَ أَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَ أَبْكَى ؛ وَ أَنَّهُ هُوَ أَمَاتَ وَ أَحْیَا؛ وَ أَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَینِ الذَّكَرَ وَ الْأُنثَى ؛ مِن نُّطْفَةٍ إِذَا تُمْنَى ؛ وَ أَنَّ عَلَیْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرَى ؛ وَ أَنَّهُ هُوَ أَغْنَى وَ أَقْنَى ؛ وَ أَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَى ؛ وَ أَنَّهُ أَهْلَكَ عَادًا الْأُولَى ؛ وَ ثَمُودَاْ فَمَا أَبْقَى ؛ وَ قَوْمَ نُوحٍ مِّن قَبْلُ إِنَّهُمْ كاَنُواْ هُمْ أَظْلَمَ وَ أَطْغَى ؛ وَ الْمُؤْتَفِكَةَ أَهْوَى ؛ فَغَشَّئهَا مَا غَشَّى ؛ فَبِأَىِّ ءَالَاءِ رَبِّكَ تَتَمَارَى ؛(667) (و آیا از كتب پیشین انبیا به او نرسیده است) كه همه امور به پروردگارت منتهى مى گردد؟! و اینكه اوست كه خنداند و گریاند. و اوست كه میراند و زنده كرد. و اوست كه دو زوج نر و مادّه را آفرید. از نطفه اى هنگامى كه خارج مى شود (و در رحم مى ریزد). و اینكه بر خداست ایجاد عالم دیگر (تا عدالت اجرا گردد). و اینكه اوست كه بى نیاز كرد و سرمایه باقى بخشید. و اینكه اوست پروردگار ستاره «شعرا»! (و آیا به انسان نرسیده است كه در كتب انبیاى پیشین آمده) كه خداوند قوم «عاد نخستین» را هلاك كرد؟! و همچنین قوم «ثمود» را، و كسى از آنان را باقى نگذارد! و نیز قوم نوح را پیش از آنها، چرا كه آنان از همه ظالمتر و طغیانگرتر بودند! و نیز شهرهاى زیر و رو شده (قوم لوط) را فرو كوبید. سپس آنها را با عذاب سنگین پوشانید! (بگو:) در كدام یك از نعمتهاى پروردگارت تردید دارى؟!»
تكرار تاریخ
«بَلْ كَذَّبُواْ بِمَا لَمْ یُحِیطُواْ بِعِلْمِهِ وَ لَمَّا یَأْتِهِمْ تَأْوِیلُهُ كَذَلِكَ كَذَّبَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ فَانظُرْ كَیْفَ كاَنَ عَقِبَةُ الظَّلِمِینَ؛(668) (ولى آنها از روى علم و دانش قرآن را انكار نكردند) بلكه چیزى را تكذیب كردند كه آگاهى از آن نداشتند، و هنوز واقعیتش بر آنان روشن نشده است! پیشینیان آنها نیز همین گونه تكذیب كردند پس بنگر عاقبت كار ظالمان چگونه بود!»
اثر مطالعه و بررسى سرگذشت زمین و ملّتها
«قُلْ سِیرُواْ فِى الْأَرْضِ ثُمَّ انظُرُواْ كَیْفَ كاَنَ عَقِبَةُ الْمُكَذِّبِینَ؛(669) بگو: «روى زمین گردش كنید! سپس بنگرید سرانجام تكذیب كنندگان آیات الهى چه شد؟!»