نقش انسان در تحوّلات تاریخ
«لَهُ مُعَقِّبَتٌ مِّن بَینِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ یَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ وَ إِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوءًا فَلَا مَرَدَّ لَهُ وَ مَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَالٍ؛(665) براى انسان، مأمورانى است كه پى در پى، از پیش رو، و از پشت سرش او را از فرمان خدا [حوادث غیر حتمى ]حفظ مى كنند (امّا) خداوند سرنوشت هیچ قوم (و ملّتى) را تغییر نمى دهد مگر آنكه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند! و هنگامى كه خدا اراده سویى به قومى (بخاطر اعمالشان) كند، هیچ چیز مانع آن نخواهد شد و جز خدا، سرپرستى نخواهند داشت!»