فهرست کتاب


گنجینه معارف 3 (110 موضوع)

محمد رحمتی شهرضا

عاقّ والدین

«عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ أَنَّ الرِّضَا(علیه السلام) كَتَبَ إِلَیْهِ حَرَّمَ اللَّهُ عُقُوقَ الْوَالِدَیْنِ لِمَا فِیهِ مِنَ الْخُرُوجِ مِنَ التَّوْفِیقِ لِطَاعَةِ اللَّهِ تَعَالَى وَ التَّوْقِیرِ لِلْوَالِدَیْنِ وَ تَجَنُّبِ كُفْرِ النِّعْمَةِ وَ إِبْطَالِ الشُّكْرِ وَ مَا یَدْعُو مِنْ ذَلِكَ إِلَى قِلَّةِ النَّسْلِ وَ انْقِطَاعِهِ لِمَا فِى الْعُقُوقِ مِنْ قِلَّةِ تَوْقِیرِ الْوَالِدَیْنِ وَ الْعِرْفَانِ بِحَقِّهِمَا وَ قَطْعِ الْأَرْحَامِ وَ الزُّهْدِ مِنَ الْوَالِدَیْنِ فِى الْوَلَدِ وَ تَرْكِ التَّرْبِیَةِ لِعِلَّةِ تَرْكِ الْوَلَدِ بِرَّهُمَا؛(561) محمّد بن سنان نقل كرده كه وى گفت: حضرت رضا(علیه السلام) در مكتوبى به او مرقوم فرمودند: خداوند متعال عقوق والدین و نافرمانى از ایشان را حرام كرده و سرّ آن چند چیز است كه ذیلاً شرح داده مى شوند:
الف: در نافرمانى والدین انسان از توفیق براى اطاعت حق تعالى خارج مى شود.
ب: عقوق والدین و نافرمانى از ایشان موجب مى شود كه شخص پدر و مادر را توقیر و تعظیم نكند.
ج: نافرمانى والدین انسان را از اجتناب نمودن از كفران نعمت محروم مى نماید.
د: عقوق والدین شكر نعمت را باطل و تباه مى كند.
ه: عقوق والدین منجر به قلّت نسل و انقطاع آن مى شود؛ زیرا از ناحیه آن تعظیم نكردن والدین و آگاه نبودن به حقّ ایشان و قطع نمودن ارحام و بى رغبت شدن والدین نسبت به فرزند و رها كردنشان تربیت فرزندان را ناشى مى گردد و علّت و سبب تمام اینها آن است كه فرزند، احسان به پدر و مادر را ترك نموده است.»

حقّ پدر بر فرزند

«عَنِ الْكَاظِمِ(علیه السلام) قَالَ سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ(صلى الله علیه و آله) مَا حَقُّ الْوَالِدِ عَلَى الْوَلَدِ؟ قَالَ لَا یُسَمِّیهِ بِاسْمِهِ وَ لَا یَمْشِى بَیْنَ یَدَیْهِ وَ لَا یَجْلِسُ قَبْلَهُ وَ لَا یَسْتَسِبُّ لَه؛(562) از رسول خدا(صلى الله علیه و آله) سؤال شد حقّ پدر بر فرزند چیست؟ فرمود: او را به نامش نام نبرد و مقابل او حركت نكند و جلوتر از او ننشیند، و او را فحش ندهد.»

راحتىِ مرگ

«قَالَ الصَّادِقُ(علیه السلام) مَنْ أَحَبَّ أَنْ یُخَفِّفَ اللَّهُ عَنْهُ سَكَرَاتِ الْمَوْتِ- فَلْیَكُنْ بِقَرَابَتِهِ وَصُولًا وَ بِوَالِدَیْهِ بَارّاً فَإِذَا كَانَ كَذَلِكَ هَوَّنَ اللَّهُ عَلَیْهِ سَكَرَاتِ الْمَوْتِ وَ لَمْ یُصِبْهُ فِى حَیَاتِهِ فَقْرٌ أَبَدا؛(563) امام صادق(علیه السلام) فرمود: هر كس مى خواهد كه در هنگام جان دادن راحت بمیرد باید از خویشاوندان خود دلجوئى كند و به پدر و مادرش نیكى نماید، هر گاه چنین باشد مرگ بر او آسان مى گردد و در زندگى فقیر نخواهد شد.»