فرمانرواى مردم
«الامام على(علیه السلام) : العلماء حكّام على الناس؛(434) امام على(علیه السلام) : عالمان فرمانروایان بر مردمند.»
قضاوت فقها
«عن ابى خدیجة قال: بعثنى ابو عبد اللَّه(علیه السلام) الى اصحابنا فقال: قل لهم: ایّاكم اذا وقعت بینكم خصومة، او تداری فى شى ء من الأخذ و العطاء، أن تحاكموا الى احد من هؤلاء الفسّاق! اجعلوا بینكم رجلا قد عرف حلالنا و حرامنا، فانّى قد جعلته علیكم قاضیا؛ و ایّاكم أن یخاصم بعضكم بعضا الى السّلطان الجائر؛(435) ابو خدیجه گوید: امام صادق(علیه السلام) مرا به نزد جماعتى از شیعه روانه كرد و گفت: به ایشان بگو: مبادا هنگامى كه میان شما خصومتى اتفاق مى افتد، یا در داد و ستد اختلافى پیدا مى كنید، دعواى خود را به نزدیكى از این فاسقان ببرید! بلكه در میان خود مردى را كه از حلال و حرام ما آگاه باشد انتخاب كنید؛ و من چنین كسى را قاضى و داور شما قرار مى دهم؛ و مبادا كه یكى از شما شكایت از دیگرى را به نزد سلطان ستمگر برد.»
صفات عالم
«الامام العسكری(علیه السلام) : .. فأمّا من كان من الفقهاء صائنا لنفسه، حافظا لدینه، مخالفا على هواه، مطیعا لأمر مولاه، فللعوامّ ان یقلّدوه؛ و ذلك لا یكون الا بعض فقهاء الشیعة لا جمیعهم؛(436) امام عسكرى(علیه السلام) : هر كس از فقیهان كه مالك نفس خود و نگاهبان دین خویش باشد، و با هواى نفس خود مخالفت كند، و مطیع فرمان خداى خویش باشد، بر عوام است كه از او تقلید كنند، و این امر نیست جز در بعضى از فقیهان شیعه نه همگى آنان.»