فتح مكه
پیامبر(صلى الله علیه و آله) وقتى از مكه عفو عمومى اعلان كرد، مگر چند نفر را مهدورالدم دانست، از جمله (عبدالله بن زبعرى ) كه پیامبر(صلى الله علیه و آله) را هجو مى كرد، و (وحشى) كه عمویش حمزه را در جنگ احد كشت(363) و (عكرمة بن ابى جهل) و (صفوان بن امیه) و (هبار بن الاسود) كه همه را بعد از حضور نزد پیامبر(صلى الله علیه و آله)، عفو كرد.
اما (هبار بن الاسود) كسى بود كه وقتى ابوالعباس بن ربیع داماد پیامبر(صلى الله علیه و آله) همسرش زینب دختر پیامبر(صلى الله علیه و آله) را كه حامله بود را به مدینه فرستاد، هبار در میان راه او را ترساند و بچه اش را سقط نمود؛ و پیامبر(صلى الله علیه و آله) خونش را مباح اعلام كرده بود.
در فتح مكه به نزد پیامبر(صلى الله علیه و آله) آمد و از بدى عملش به دختر پیامبر(صلى الله علیه و آله) كه بچه اى را سقط كرده بود، ابراز پشیمانى كرد و عذرخواهى نمود، و گفت: یا رسول الله! ما اهل شرك بودیم، خداوند به وسیله شما ما را هدایت كرد و از هلاكت نجات داد، پس از جهلم و آنچه از جانب من به شما خبر رسیده، درگذر و مرا عفو كن!
پیامبر(صلى الله علیه و آله) فرمود: تو را عفو كردم، خداوند به تو احسان كرد كه به اسلام هدایتت نمود؛ «الاسلام یجبب ما قبله؛ با قبول اسلام، گذشته ها كنار گذاشته مى شود.»(364)
زدن غلام
روزى یكى از اصحاب رسول خدا(صلى الله علیه و آله) ، غلام خود را كتك مى زد و آن غلام پى در پى مى گفت: تو را بخدا نزن، بخاطر خدا عفوم كن و... ولى مولایش او را نمى بخشید و همچنان او را زیر ضربات خود قرار داده بود.
عده اى از فریاد آن غلام، پیامبر(صلى الله علیه و آله) را مطلع كردند، پیامبر(صلى الله علیه و آله) برخاست و نزد آنها آمد. آن صحابى وقتى پیامبر را دید، دست از كتك زدن برداشت.
پیامبر(صلى الله علیه و آله) فرمود: «او تو را به حق خدا قسم داد و تو از او نگذشتى، حالا كه مرا دیدى از زدن او دست برداشتى؟» آن مرد گفت: اینك او را به خاطر خدا آزاد كردم! پیامبر(صلى الله علیه و آله) فرمود: «اگر او را آزاد نمى كردى با صورت به آتش جهنم مى افتادى.»(365)
شعر
گنه ناكردن و بى باك بودن
بسى آسان تر از پوزش نمودن
«فخرالدّین اسعد گرگانى»
اگر پوزش نكو باشد ز كِهتر
نكوتر باشد آمرزش ز مِهتر
«اسعد گرگانى»
درگذر، تا از تو درگذرند. امثال و حِكم دهخدا /1/432
شتر دیدى، ندیدى. امثال و حِكم دهخدا /2/1018
گنهكار پشیمان را نبخشیدن، ستم باشد. دوازده هزار ضرب المثل فارسى : 840